Sabah gözümüzü açar açmaz bildirim sesleriyle güne başlıyor, kahvaltımızı bile yapmadan maillerimize göz atıyor, ‘’Akşam biraz dinlenirim.” dediğimiz saatlerde de kendimizi bilgisayar başında çalışırken buluyoruz. Bedenimiz evde ama zihnimiz işte… Ya da tam tersi.
Modern zamanların görünmez problemi: İş ve özel hayatın birbirine karışması.
“Çalışıyorum, demek ki yaşıyorum!” Yanılsaması: Bugün, birçok insan için üretkenlik, değerli hissedebilmenin ana koşulu.
İşimizin hayatımıza kattığı anlamın önemini yadsıyamayız. Ancak durmadan çalışmak, her çağrıyı açmak, her bildirime anında dönmek; sınırlarımızın git gide silikleşmesine sebep oluyor. Oysa verimlilik; aralıksız çalışmakla değil, sürdürülebilir enerjiyle mümkündür.
PSİKOLOJİK SINIRLARIN SİLİNMESİ
İş ve özel hayat arasındaki sınırların net olmaması; kronik stres, tükenmişlik (burn-out), dikkat dağınıklığı, kaygı (anksiyete), ilişki çatışmaları başta olmak üzere çeşitli problemlere yol açabiliyor.
Birçok insanın şu cümleleri kurduğunu duyuyoruz:
· “Evdeyim ama aklım işte.”
· “Tatildeyim ama maillerimi kontrol etmeden rahat edemiyorum.”
Bu durumu, fiziksel bir yoğunluktan çok, zihinsel bir meşguliyet ile açıklayabiliriz.
İŞ HAYATIMIZIN YANINDA ÖZEL HAYATIMIZ NEREDE OLMALI?
İş ve özel hayat dengesi kurmak, “İşe daha az zaman ayırmak” demek değildir. Bu dengenin amacı; üretkenliğimizi korurken kendimize, sevdiklerimize ve duygularımıza da yer açabilmektir.
İşte iş ve özel hayatımız arasında psikolojik bir denge sağlayabilmemiz için bazı noktalar:
1) Zihni İşten Sonra Serbest Bırakmak: İşle ilgili düşünceler eve geldiğinizde hâlâ zihninizde dönüyorsa, kendinize “Şimdi iş zamanı değil” diyerek zihinsel bir geçiş cümlesi oluşturabilirsiniz.
2) Bildirimleri Susturmak, Kendini Dinlemek: Günün belirli saatlerinde mail, mesaj ve aramalardan uzak kalmak sinir sisteminizin resetlenmesine (düzenlenip dengeye gelmesine) yardımcı olabilir. Bu da stres düzeyinizi düşürerek duygusal dayanıklılığınızı arttırabilir.
3) Sınır Çizebilmek: Her ricaya, her göreve “Evet” demek hem üretkenliğinizi hem de ruh sağlığınızı sabote edebilir. Yapıcı sınırlar, sürdürülebilir ilişkiler yaratır.
4) Önceliklerin Planlandığı, Ulaşılabilir Hedefler Seçmek: Her şeyi bir arada halletmek istiyor olabilir, listeler hazırlayıp sonunda hayal kırıklığına uğruyor olabilirsiniz. Bu noktada kendi önceliklerinizi belirleyip planlı bir şekilde ilerlemek; motivasyonunuzu sürdürebilmenize ve özel hayatınıza alan açabilmenize yardımcı olabilir.
5) Dinlenmek Zayıflık Değil, Yeniden Toparlanma Gücüdür: Dinlenmek bir lüks değil, bir ihtiyaçtır. Gerçek yaratıcılık, çoğu zaman yalnızca kendimize açtığımız alanlardan doğar.
Hayat; sadece görevlerden ve yapılacaklar listelerine tik atmaktan ibaret değildir. Hissettiklerimizin, bağlarımızın ve nefes aldığımız anların toplamıdır. Kendimizle geçirdiğimiz zaman, bir fincan çay eşliğinde durduğumuz o sessizlik, belki de üretimimizin en değerli noktalarından biridir. İşimizi çok sevebiliriz ama kendimizi ihmal ederek yapılan her iş, uzun vadede bize zarar vermeye başlar. Bu süreçte denge oluşturmak emek ister ama imkânsız değildir. Kendimize dönmeyi, bazen hiçbir şey yapmamayı ve durmayı da alışkanlık haline getirebiliriz. Çalışma hayatımızın temposu yüksek olabilir. Ancak bu tempoda, suçluluk hissetmeden kendimize küçük nefes alanları açmamız mümkün!
