Kilis’in en eski Osmanlı mimari eserlerinden biri olan 1525 tarihli Mevlevihane, beyaz kesme taş yapısıyla kentin kültürel mirasında öne çıkıyor.
Kentin 11 medeniyete ev sahipliği yaptığını belirten Kilis Kültür ve Turizm İl Müdürü Hüseyin Erkmen, “İlimizde toplam 541 tescilli tarihi yapı bulunuyor. Bunlardan biri de Mevlevihane’dir. 6 Şubat depreminden sonra restore edilerek yeniden hizmete açıldı. Beyaz kesme taşla yapılmış Mevlevihane, halk arasında Aktekke olarak bilinir” dedi.
Kilisli vatandaşlardan İhsan Bekçioğlu ise, “Burası Cumhuriyet Meydanı’nın en önemli noktalarından biri. Bir yanda Tekke Camii, diğer yanda Mevlevihane Camii var. İçindeki mimari doku gerçekten görülmeye değer, tarihi değeri çok yüksek” ifadelerini kullandı.
Mevlevihane Camii’nde din görevlisi olan Abdullah Yaralıoğlu “Camimiz Mevlevihane olarak geçer. Osmanlı döneminde mescit olarak yapılmış. Önceki dönemlerde burada Mevlevi gösterileri ve zikirleri yapılırdı” diye konuştu.
Evliya Çelebi’nin “Asitane-i Hazret-i Mevlana” sözüyle belirttiği Mevlevihane’nin, şeyh ve derviş yetiştiren büyük bir tekke olduğu biliniyor. Günümüze sadece mescit ve semahanesi kalan Mevlihane’nin, Hurufat Defterleri’ndeki adı ise Kilis Mevlevihane Mescidi.
