Eski İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Avrupa Birliği’nin (AB) Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) Birliğe üye olmasını kabul ederek, “çözüme kavuşturulmamış bir çatışmaya başkanlık ettiği” yorumunu yaptı.
Straw’un, ABD merkezli Politico dergisi için kaleme aldığı “GKRY’nin AB’ye katılmasına asla izin vermemeliydik” başlıklı görüş yazısında, GKRY’nin Birliğe üye yapılması eleştirildi.
GKRY’nin üyelik sürecinde 2004’te, Kıbrıs’ta iki tarafa da detaylı bir planın sunulduğunu ve Ada’daki Türklerin büyük çoğunluğunun bu planı onayladığını hatırlatan Straw, Rumların ise bu plana karşı çıktığına işaret etti.
– “GKRY’li müzakerecilerin büyük bir ikiyüzlülük yaptığına inanıyorduk”
Kıbrıs’ın üyelik müzakerelerine yakından tanıklık ettiğini vurgulayan Straw, şu ifadeleri kullandı:
“Bu süreçte çoğumuz, GKRY’li müzakerecilerin büyük bir ikiyüzlülük yaptığına inanıyorduk. Bu noktada, Kıbrıs’ın, AB üyeliğini rafa kaldırarak iki tarafa da sadece birlik olmuş bir Ada’nın AB’ye katılmasına izin vereceğimizi açıkça söyleyebilirdik ve bunu yapmalıydık. Benim de taraf olduğum bloğun bu başarısızlığı, AB’nin donmuş bir çatışmaya başkanlık etmesi demekti. Bunu yaparak, AB Kıbrıslı Rumlar üzerindeki tüm ciddi nüfuzunu kaybetti.
(Rumlar) Bugün haklı olarak, sadece Rusya ile ilgili konularda değil, KKTC ile ilgili herhangi bir barış anlaşmasında da tam yetkiye sahip olduklarına inanıyor. Bu anlaşma, ne kadar GKRY’nin çıkarına olursa olsun, statükodan daha çok tatmin edici olmayacaktır.”
Uluslararası toplumun iki devletli çözüme destek vermesi gerektiğini anlatan Straw, İngiltere’nin, Türkiye ve Yunanistan ile sürecin garantörü olduğunun altını çizdi. Straw, “Tabii ki İngiltere tek başına Kıbrıs’ta iki devletli çözümü etkileyemez. Ancak Kıbrıs üzerindeki büyüyü bozarak, iki devletli çözümü masaya getirip, diğer ortaklarını da bu donmuş çatışmayı çözmeye ikna etmeye çalışabilir.” görüşünü paylaştı.
– GKRY’nin Rusya bağlantılarına dikkati çekti
GKRY ile Rusya arasındaki yakın bağlara dikkati çeken Straw, “Rusya ve GKRY arasındaki yakın bağlar uzun süredir biliniyor ve bazıları bunun sağlıksız olduğunu düşünüyor. Ancak buna çözüm ne?” ifadesini kullandı.
Straw, GKRY’nin nüfusunun, AB’nin toplam nüfusunun sadece yüzde 0,002’sine tekabül ettiğine dikkati çekerek, “Ancak buna rağmen son 10 yılda, küçücük GKRY, Rusya’daki üçüncü en büyük doğrudan yabancı yatırımcıydı. Bu paranın çoğu Rus sermayesiydi. Rusya, bu parayı, vergi ve soruşturmalardan kaçınmak için GKRY’de saklıyor. Ardından Rusya’ya yeniden yatırım yapıyordu.” değerlendirmesinde bulundu.
GKRY’nin, 2012-2013 döneminde büyük bankacılık krizi yaşadığına, bu dönemde de Rusya’dan ziyade AB’nin yardımını aldığına işaret eden Straw, geçen yıl GKRY üzerinden Ruslar dahil suç kaydı olan birçok kişinin vatandaşlık satın alarak, AB pasaportu edindiğine ilişkin skandalın patlak verdiğini anımsattı.
