Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Erkut Uluçam, komite aşamasındaki Hal Yasa Tasarısı’nda üretici ve tüketicilerin haklarıyla ilgili düzenlemede net açılımlar sağlanamadığını kaydetti.
Yasanın, üreticinin ve tüketicinin çıkarlarını koruması, sorunları bu temelinden sapmadan çözebilmesi gerektiğini belirten Uluçam, “Birilerini daha da zengin edecek bir yasa, üreticiden de tüketiciden de kabul görmez” dedi.
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Erkut Uluçam, tespitlerini şöyle paylaştı:
“Hallerin kurulacağı yerlerin üretimin en yoğun olduğu bölgelere yakın kurulması gerekir. Aksi takdirde tüketim merkezlerine kurulacak haller daha da pahalılık yaratacaktır. Örneğin üretimin yoğun olduğu Güzelyurt bölgesinden ürünlerin Lefkoşa’da kurulan hale nakliyesi ve ardından tekrar Güzelyurt’taki marketlere pazarlanması mantık çerçevesinde ek nakliye ücretine neden olacağından, yaş sebze ve meyvenin tüketiciye daha da pahalı sunulmasına sebep olacaktır.
Görüşülen tasarıda ilk başta ‘en az 2 en fazla 5’ halin kurulacak yerlerinin neden ‘en az 1 en fazla 5’ olarak değiştirilmek istenmesinin belirtilen nedeninin tutarsız olması siyasilere olan güveni maalesef azaltmaktadır. En az 1 hal olarak değiştirilmek istenen maddenin esas amacı maalesef yine yasasın yürürlüğe girmesi ile merkeze tek hal kurulmasına sebep olacaktır. Üretimin olmadığı merkeze halin kurulması ek nakliye ücretinden dolayı yine tüketiciye pahalılık yaratacaktır.
Yaş sebze ve meyvenin hal çıkış fiyatı üzerinden markete gönderilmesi gerekir. Bu, yasada açıkça belirtilmediği sürece hal çıkış fiyatının üzerine ek bir kazanç konmasının ucu açık olacağından, maalesef şu anki mevcut çarpık düzenin bu yasa ile yasallaşmasına sebep olunacaktır.
Hal Yasa Tasarısının ilk şeklinde komisyon oranının %8 ve nakliye ücreti %4 olarak belirtilmişti. Fakat gelinen aşamada komisyon oranının %12 ve nakliye ücretinin %8 olması üreticinin karlılığının azalmasına ve tüketiciye pahalılık yaratacaktır. Kaldı ki herhangi bir yaş sebze ve meyvenin parasal değeri üzerinden nakliye ücreti alınması mantıklı değildir. Nakliye ücretleri hale olan uzaklık baz alınarak uygulanmalıdır.”
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Uluçam, Hal Yasa Tasarısı’nın yıllardır görüşüldüğünü, bu sürede komite başkan ve üyelerinin değiştiğini belirterek, her komite başkan ve üyeleri değişikliğinde bu yasa tasarısının da değişik bakış açısı ile faklı boyutlara taşındığını kaydetti.
Bu yasanın ‘üreticinin ve tüketicinin çıkarlarının korunması’ temelinden sapmadan mevcut sorunları çözebilmesi gerektiğini belirten Uluçam, “Birilerini daha da zengin edecek bir yasa ne üretici ne de tüketici tarafından kabul görecektir” dedi.
