Denetim işleviyle yeni dönemin ikinci toplantısını yapan Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, Başkanlığın Genel Kurula sunuşlarının tamamlanmasının ardından milletvekillerinin güncel konuşmalarıyla devam etti.
Meclis Başkanı Zorlu Töre başkanlığında saat 11.00’de toplanan ve 16 milletvekilinin güncel konuşma istemi bulunan Genel Kurul’da ilk sözü alan CTP Milletvekili Ongun Talat, “Son Siyasi Gelişmeler” konulu konuşma yaptı.
– Talat: “Yaz dönemi hükümetin beceri yoksunu icraatları ile geçti”
CTP Girne Milletvekili Ongun Talat konuşmasında, yasama yılı tatilinde ülkede yaşananlardan bahsederek, yaz aylarının “hükümetin beceri yoksunu icraatları” ile geçtiğini ifade etti.
Hükümetin yaz aylarındaki icraatları arasından belediye seçimleri ile ilgili yasaları muhalefetin itirazlarına rağmen geçirmek, Kıb-Tek ihaleleri, Gazimağusa, İskele ve Yeniboğaziçi Bölgesi Geçiş Süreci 2 Emirnamesini bir gecede iptal etme gibi konuları sıralayan Talat, Hükümeti kaos yaratmakla suçladı.
Yasama tatilinde yaşanan en çarpıcı gelişmenin Faiz Sucuoğlu’nun UBP başkanlığından ayrılması olduğunu söyleyen Talat, bunun Türkiye Cumhuriyeti Elçiliği tarafından yürütülen bir süreç olduğunu savundu. Ünal Üstel’i “görevlendirilmiş başbakan” ve “görevlendirilmiş parti başkanı” olarak niteleyen Talat, bu durumun halk vicdanında kabul görmediğini de vurguladı.
Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Yerleşkesi konusuna da değinen Talat, bu projeyi “TC iktidarının kültürel ve ideolojik hegemonyasını Kıbrıs’ın kuzeyine yayma girişimi” olarak değerlendirdi. Yerleşke içerisinde cami olmasını da eleştiren Ongun Talat, bunun laik cumhuriyet ilkelerine bir saldırı olduğunu öne sürdü ve “Toplum liderinin bulunduğu bir yerleşkede caminin işi nedir?” diye sordu.
Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Yerleşkesinin KKTC’nin kurumlarının tasfiyesinin bir simgesi olduğunu ifade eden Talat, bakanlar ve hükümet mensubu milletvekillerinin bu projeyi desteklemek için yaptıkları açıklamaları, “Bir yerden düğmeye basıldı ve birçok bakan ve milletvekili tek kalemden çıkmış gibi olan bir propaganda çabasına girdi. Bu külliye sizin şatafatlı açıklamalarınızın değiştiremeyeceği bir şekilde halkın ihtiyacı değildir” sözleri ile eleştirdi.
“Külliyeye karşı çıkmak sadece inşaata karşı çıkmak değildir, Kıbrıslı Türklerin iradesine sahip çıkmak anlamına geliyor, kültürüne sahip çıkmak anlamına geliyor” diyen Talat, külliye ile Türkiye’nin yoksul halkına bir külfet yaratıldığını da söyleyerek, hükümeti sağduyulu olmaya çağırdı.
– Toros: “Özgür irade, biata zorlayan dış etkenlerin bilincine varmayı ve emrivaki eylemlerden kurtulmayı gerektirir”
“Mesele Külliye Değil; İradenin Kıbrıs Türk Halkında Olmasıdır” konulu güncel konuşma istemi ile kürsüye çıkan CTP Milletvekili Toros, özgür iradenin önemine vurgu yaparak, “Özgür irade, biata zorlayan dış etkenlerin bilincine varmayı ve emrivaki eylemlerden kurtulmayı gerektirir” dedi.
Son yılarda yaşanan ekonomik sıkıntılara değinen Toros, toplumda gittikçe artan mutsuzluğun savaş yıllarını aratmadığını ifade etti ve bu sıkıntılar yaşanırken Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Yerleşkesi yapılmasının kabul edilemez olduğunu söyledi. “Meclis binasını bu halk kendi yapmaya muktedirdir” diyen Toros, eğitim sağlık gibi konuların daha öncelikli olduğunu vurguladı.
Fikri Toros, “Türkiye Cumhuriyeti’nden beklentimiz Kıbrıs Türk halkının kendi ayakları üzerinde durmasına destek vermesidir” diyerek, halkı gerçek anlamda kalkındıracak olanın BM kriterlerinde bir çözüm olduğunu söyledi ve Güven Yaratıcı Önlemlerin müzakere edilerek bir an önce hayata geçirilmesini istedi.
Toros, Kıbrıslı Türklerin özgür iradesinin aşındırıldığını da kaydederek, erken genel seçime giderek halk iradesinin yenilenmesi gerektiğini de vurguladı.
– Taçoy: “CTP sadece tribünlere oynuyor”
Eleştirilere yanıt vermek için söz alan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy, CTP’nin sadece tribünlere oynamakla suçladı.
Mevcut Meclis binasında milletvekillerinin odalarında çalışma imkanına sahip olmadığı, personelin yeterli odası olmadığı gibi şikayetler olduğunu anlatan Taçoy, yıllardır Meclis’in taşınması için çalışmalar yapıldığını aktardı. Taçoy, “Şimdi bunu bir şekilde gerçekleştiriyoruz, bu bina yapılacak” diyerek, Çok daha fazla çalışma mekanları olacak yeni meclisin demokrasiye daha fazla hizmet edebileceğine inanç belirtti.
Kıbrıs sorununa da değinen Taçoy, “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi elinde tuttuğu bir cumhuriyeti sizinle paylaşmaz, paylaşmaya da niyeti yoktur” diye konuştu.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın BM Genel Kurulunda KKTC’nin tanınması konusunda yaptığı çağrıyı anımsatan Taçoy, iki devletlilik görüşünün birçok kişi tarafından kabul edildiğini kaydetti.
Ekonomi ile ilgili de konuşan Taçoy, “Her para birimi kendi içinde değerlidir. Türk Lirası da Türk Lirası içinde değerlidir” dedi.
– Şahiner: “Sayın Arıklı döneminde rafineri opsiyon belgesi ve gemi opsiyon belgesi şartı kaldırıldı”
CTP Milletvekili Salahi Şahiner ise “Kıb-Tek’in Bir Türlü Sonuçlandırılamayan Akaryakıt İhalesi” konulu bir konuşma yaptı.
Kıb-Tek’te yaşanan ihale süreçlerinden bahseden Şahiner, “Belli ki hükümetin yaptıkları ve yapacakları yüzünden bu konuyu daha çok konuşacağız” dedi.
Güngör Katı Atık Depolama Tesisinin işletilmesi ile ilgili ihaleye çıkılacağını ve bunun 29 yıllık bir özelleştirme ihalesi olduğunu belirten Şahiner, bu tesiste üretilen elektriğin Elektrik Kurumu’na pahalıya satacağını rakamlar vererek anlattı ve ihalenin durdurulması gerektiğini vurguladı.
Kıb-Tek’in Akaryakıt Temin ve Taşıma İhalesi süreçlerine de değinen Şahiner, 6 yıl boyunca ülkeye yakıtın sıkıntısız bir şekilde geldiğini ve sıkıntıların Erhan Arıklı’nın Ekonomi ve Enerji Bakanlığı döneminde başlayarak sonrasında da devam ettiğini savundu.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı’nın Ekonomi ve Enerji Bakanlığı döneminde başlayan ve devam eden doğrudan alımlarla Kurumun 250 milyon TL zarar ettiğini savunan Şahiner, süreçlerin şaibeli olduğunu kaydetti.
İhale süreçlerinin hangi hallerde iptal edilebileceğini yasadan okuyan Şahiner, başbakanın telefonu ile ihalenin iptal edilemeyeceğini, kesin karar açıklandıktan sonra başbakanın ihaleyi iptal etme yetkisi olmadığını vurguladı ve birinin ara emri başvurusu yapması halinde kazanacağını anlattı.
Arıklı’nın bakanlığı döneminde ihalelerde rafineri opsiyon belgesi ve gemi opsiyon belgesi gibi belgelerin aranmasının kaldırıldığını aktaran Salahi Şahiner, bunu bazı şirketlerin ihalede önünü açmak için yapılan değişiklikler olduğunu öne sürdü.
– Şan: “İhale, Elektrik Kurumu’ndan gelen talep doğrultusunda Bakanlar Kurulu’nun kararı ile iptal edildi”
Maliye Bakanı Alişan Şan, CTP Milletvekili Salahi Şahiner’e yanıt vermek üzere söz aldı.
Güngör Katı Atık Tesisinin ihalesinin şu anda açık olduğunu belirten Şan, katı atık tesisinden elektrik alımı konusunda Şahiner’in ortaya koyduğu rakamların doğru olması halinde bunun uygulanabilir olmayacağını belirterek, konuyu araştıracağını söyledi. Şan, gerek duyulması halinde ihalenin ileri bir tarihe ertelenmesinin de söz konusu olabileceğini aktardı.
İhale yasasına göre ani ve beklenmeyen veya öngörülemeyen olayların ortaya çıkması hallerinde pazarlık usulü ihale açılabileceğini anlatan Şan, Kıb-Tek’te öngörülememezlik nedeniyle pazarlık usulü ihaleye çıkıldığını kaydetti.
“Bir firmaya peşkeş çekildiği” iddiasına da yanıt veren Şan, iptal edilen ihalenin İçkale’ye verildiğini anımsatarak, “Biz bu firmaya kıyak yapmak istemişsek neden ihaleyi iptal edelim?” diye sordu.
Önümüzdeki hafta yakıt temin ve taşıma ihalesinin sonuçlanmasını temenni eden Şan, ülkeyi enerjisiz bırakmamanın önemine vurgu yaptı.
Şahiner’in yerinden Şan’a “Rafineri opsiyon belgesi, gemi opsiyon belgesi gibi kriterlerin ihale şartnamesinden neden çıkarıldığını” sorması üzerine Şan, “Gemi opsiyon belgesi kaldırıldı ancak gemide aranan bazı özellikler kaldırılmadı” diyerek, gemilerde aranan özelliklerden örnekler verdi.
“Başbakanın ihaleyi iptal etme yetkisi var mı?” soruna ise Şan, Elektrik Kurumu’ndan gelen talep doğrultusunda Bakanlar Kurulu’nun iptal kararını ürettiğini söyledi.
Ceyhun Birinci’nin “Elektrik faturalarının düşürülmesi konusunda bir çalışma var mı?” sorusuna ise Bakan Şan, “Evet bir takım çalışmalarımız var, bunları paylaşmak için erken” dedi.
Alişan Şan’ın yanıtları üzerine yerinden söz alan CTP Milletvekili Salahi Şahiner, İçkale firmasının evraklarında sıkıntı olduğunu söyledi. Akaryakıt temini ve taşımacılığının en fazla 38 dolar olduğunu söyleyen Şahiner, “150 dolara taşımacılık olmaz… Trend 150 dolarlarda değildi Sayın Amcaoğlu ihaleyi açtığında, trend 30-40 dolarlardaydı” dedi. İşlerin yanlış yürütüldüğünü vurgulayan Şahiner, bu şekilde devam edilmesi halinde kış aylarında ülkenin karanlıkta kalacağı uyarısında bulundu.
– Şahali: “Son iki yılda 9 ihalenin 7’si iptal edildi”
CTP Erkut Şahali ise “KIB-TEK, TÜK, Liman İşletme-Marina İhaleleri ve Hukuk Devleti Bağlamında Külliye” konulu güncel konuşma istemi ile söz aldı.
Kıb-Tek ile ilgili Alişan Şan’ın öngöremedikleri sebeplerden süratli davranmak için pazarlık usulü ihaleye çıkıldığı ifadelerini eleştiren Şahali, adrese teslim iş görme hevesinden dolayı ülkede elektrik sıkıntısının baş gösterdiğini savundu. Son iki yılda 9 ihalenin 7’sinin iptal edildiğini aktaran Şahali, bu grafiğin güven vermediğini vurguladı.
İhalesiz akaryakıt alımlarından “birilerinin cebine oluk oluk para aktığını” öne süren Şahali, ihalesiz akaryakıt alımı durumunu yaratan kişinin ise bu hükümetin en küçük ortağı olduğunu ifade etti.
Erhan Arıklı’nın “spot piyasadan alım yapma” önerisi yaptığını belirterek eleştiren Şahali, spot piyasanın sipariş edenin almaya uygun bulmadığı mallardan oluştuğunu vurguladı.
Toprak Ürünleri Kurumu’nda (TÜK) arpa alımıyla ilgili süreçleri de eleştiren Şahali, ihale yasasının bertaraf edildiğini ve pahalıya arpa alındığını savundu.
Mağusa ve Girne Limanları’nın iş hacminin 3 buçuk milyon dolar olduğunu ve maksimum cirosu 8 milyon olacak 2 yıllık ihale için 10 milyon dolar teminat istendiğini anlatan Şahali, “İhaleyi kimin kazanacağını size şimdiden söyleyebilirim. Çünkü bu işe ya işten hiç anlamayan ya da aklanacak parası olan girer. Bu ihaleye bu koşullarda sadece aklanacak parası olan girer” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Yerleşkesinden de bahseden Şahali, Meclis binasında oda yetersizliği nedeniyle kaç vekilin rahatsız olduğunu sordu ve odasını bilmeyen milletvekilleri olduğunu savundu.
Meclis binası ve saraya ihtiyaç olmadığını vurgulayan Şahali, bu yerleşkenin yapımına yerel otoriteyi yok sayarak başlanmasını da eleştirdi.
– Çavuşoğlu: “Sorun ihale sisteminde”
Erkut Şahali’ye yanıt vermek için söz alan Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, Kıb-tek ile ilgili UBP’nin muhalefette olduğu dönemde de tartışmalar yaşandığına işaret ederek, sorunun ihale sisteminde olduğunu savundu ve Kıb-Tek’te ifade edilen rakamlardan herkesin rahatsız olduğunu belirtti.
Kıb-tek’in herkesin ortak gailesi olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, kurumla ilgili “kısır tartışmalar”ın bırakılması ve sorunların araştırılıp ortaya çıkarılması gerektiğini kaydederek, sorunlar kökünden çözülmeden şaibelerin de ortadan kalkamayacağını söyledi.
Toprak Ürünleri Kurumu ile ilgili de konuşan Çavuşoğlu, kurumun iyileşen bir yer olduğunu ifade etti. Kendisinin Tarım Bakanlığı döneminde, elzem alımlarda tüm firmalara mail yoluyla ulaşarak alımlar yaptıklarını belirten Çavuşoğlu, Tarım Bakanı Dursun Oğuz’un da işleri şeffaflıkla yürüttüğüne de inanç belirtti.
