Yüzyıllardır doğal bir şifa kaynağı olarak kullanılan biberiye, antik Yunan ve Roma dönemlerinden bu yana zihinsel performansı artırmak için tercih ediliyordu. Günümüzde de bilim insanları, bu geleneksel bitkinin faydalarını çeşitli araştırmalarla destekliyor.
Akdeniz kökenli bir bitki olan biberiye, taze ya da kurutulmuş haliyle dünya mutfaklarında sıkça kullanılıyor. Bazı bulgular, biberiyenin Alzheimer gibi ciddi nörolojik hastalıklara karşı koruyucu olabileceğini öne sürüyor.Vitamin, demir, kalsiyum, magnezyum ve potasyum yönünden zengin olan biberiye, bünyesinde antioksidan ve antienflamatuar özellikler taşıyan bitkisel bileşikler de (fitokimyasallar) barındırıyor. Bu maddeler, vücutta serbest radikallerin yol açtığı hasarı azaltarak kalp hastalıkları, diyabet ve bazı kanser türleri gibi kronik rahatsızlıklara karşı koruma sağlayabiliyor.Geleneksel tıpta uzun yıllardır enfeksiyonları önlemek ve yaraları iyileştirmek için kullanılan biberiye, antimikrobiyal etkiler de gösteriyor.Northumbria Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, biberiye koklayan yaşlı bireylerin, hatırlama testlerinde kokusuz ortamda bulunanlara göre daha başarılı oldukları ve daha uyanık hissettikleri tespit edildi. Üstelik yalnızca yaşlılar değil, gençlerde de bu tür olumlu etkiler görüldü.
2018 yılında yapılan bir araştırmada, bir ay boyunca günde iki kez 500 mg biberiye takviyesi alan üniversite öğrencilerinin hafıza testlerinde daha iyi sonuçlar aldığı, daha az kaygı ve depresyon yaşadığı ve uyku kalitelerinin arttığı gözlemlendi.
Başka bir araştırma ise, iş yerinde biberiye aromalı su tüketen çalışanların, tükenmişlik hissini daha az yaşadığını ortaya koydu.Uzmanlara göre biberiye, beyne giden kan akışını artırarak daha fazla oksijen ve besin taşınmasına yardımcı oluyor.
İçerdiği polifenoller ise bağırsak sağlığını destekleyip iltihaplanmayı azaltarak depresyonla mücadeleye katkıda bulunabiliyor. Biberiye, öğrenme ve hafıza ile ilişkili olan asetilkolin adlı kimyasalın parçalanmasını önleyen 1,8-sineol gibi bileşikler de içeriyor. Asetilkolin seviyelerinin korunması, yaşlandıkça zihinsel keskinliğin sürdürülmesine yardımcı oluyor.Son araştırmalar, biberiyede bulunan güçlü antioksidanlardan karnosik asidin, Alzheimer hastalığına karşı koruyucu etkileri olabileceğini ortaya koydu. 2025 yılında bilim insanları bu bileşiğin daha kararlı bir formunu geliştirerek diAcCA adını verdikleri bir versiyonunu laboratuvar ortamında test etti. Sonuçlar oldukça umut vericiydi. Bu bileşik, beyin hücreleri arasındaki bağlantıları güçlendirdi, hafızayı geliştirdi ve Alzheimer ile ilişkili olan beta-amiloid ve tau proteinlerinin seviyelerini düşürdü.
Üstelik diAcCA, yalnızca iltihaplı beyin bölgelerinde aktif hale gelerek olası yan etkileri de minimize etti. Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda toksik bir etki gözlenmedi ve bilişsel gelişim açısından olumlu sonuçlar elde edildi.Amerika’da şu anda 65 yaş üzeri yaklaşık 7.2 milyon kişi Alzheimer hastalığıyla mücadele ediyor. Yeni tedaviler geliştirilemezse, bu sayının 2060 yılına kadar 13.8 milyona çıkması bekleniyor. Bu noktada biberiyenin beyin sağlığı üzerindeki etkileri, oldukça değerli bulunuyor.
