Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş, BRT’de katıldığı Gündem+ programında narenciyede gelinen son noktayı aktardı.
Akdeniz havzasında bu yıl narenciye fazlası olduğuna işaret eden Çavuş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki rekoltede de yüzde 20’lik artış yaşandığını ifade etti.
Çavuş, bu gelişme yaşanırken ülkeye gelen vektör böcekle mücadeleye hızla başladıklarına değinerek, söz konusu böceği yok edecek bir başka böceğin üretiminin sürdüğünü söyledi.
Gelecek yıllara yönelik mücadele şeklinin bu olacağının altını çizen Çavuş, ihracata ilişkin çalışmalara ilişkin de bilgi verdi.
Tarım Bakanı Çavuş, “ihracatta hiç yapılmayanı yaptık ve bu böceğin fümigasyon ile yok edileceğini yumurtasının da aynı yöntemle etkisiz hale getirilebileceğini ispatladık. Elbette ki devletler karantina kurallarını kendilerini koyarlar. Her ülkenin kendi hassasiyetlerine göre karantina kuralları var. İhracata giden üründe sıfır tolerans noktasında bir kuralları var. Biz de ihracatı buna göre yapıyoruz, bu da bizi biraz yavaşlatıyor” dedi.
Bu yavaşlamaya rağmen narenciyede ihracat sevkiyatının devam ettiğinin altını çizen Çavuş, 55 bin tona yakın bir king mandora rekoltesi beklendiğine işaret etti ve bunun 20 bin tonunun sıkma yolu ile konsantre yapılmasının hedeflediğini kaydetti.
Tarım Bakanı Çavuş, şu ana kadar 25 bin ton mandoranın hasat edildiğini belirterek, bir ay içerisinde hasat miktarının 45 bin tona ulaşacağını söyledi.
Narenciyenin geçmiş yıllarda da pazar sıkıntısı yaşadığını ve 20 bin tona yakın ürünün dalında kaldığını anımsatan Çavuş, “böylesi bir yılda vektör böceğin tam da hasat zamanında ortaya çıkması bizleri ihracat noktasında bir o kadar daha zorluyor. Ama hedefimiz üreticinin zararını ve dalında kalacak olanı en aza indirmektir. İlk kez bu yıl bir taban fiyatı belirledik ve bu taban fiyat king mandorada 5 buçuk TL’dir. dalında kalanı ödeyeceğiz, tazmin edeceğiz. Belirlediğimiz taban fiyat üzerinden buu yapacağız ki adaleti de üreticimize yansıtabilelim. Bir sıra yapıldı ve bu sıra çerçevesinde ürününü kesen arkadaşlarımız sıkmada 5 buçuk TL alacak. Ama kesemeyen ve ürününü sıkmaya gönderemeyen üreticimizin de bunda bir suçu olmadığı için, hasat etmiş ve sıkmış gibi haklarını ödeyeceğiz” dedi.
Çavuş, bu yıl için hızlıca çözüm bulmak için yaptıkları girişimler sonucu ilk kez Yeşilhat Tüzüğü’nü kullandıklarını ve Yeşilhat Tüzüğü üzerinden ciddi bir rakamın bugün itibarıyla Güney’e ulaşmaya başladığını söyledi.
Her türlü olanağı değerlendirmekte olduklarının altını çizen Çavuş, gelecek yıllara yönelik tedbirlerin de planlanmakta olduğunu vurguladı.
Bu çerçevede depolama yapılabilmesi için soğuk hava deposu sayısı ve kapasitesinin artırılması adına Cypfruvex’e yüksek tonajlı bir soğuk hava deposu kazandırılacağını açıklayan Çavuş, sıkma kapasitesinin de artırılacağını kaydetti.
Vektör böcekle mücadelenin daha da hızlandırılarak süreceğinin altını çizen Çavuş, üreticinin önünü açacak her türlü girişime devam edeceğini belirtti.
Bakan Çavuş, ilk etapta 10 bin ürünün ülke dışına, 3 bin ton ürünün de Güney Kıbrıs’a ihracatını planladıklarını ifade ederek, 55 bin tonluk toplam rekoltede 47 bin tonu değerlendirme hedefinde olduklarını söyledi.
Tarım Dairesi’nin kurduğu iki komitenin Pazartesi’nden bu yana sahada tespit çalışması yaptığını ve dalında kalacak ürün miktarının belirlenmekte olduğunu aktaran Çavuş, ödemelerin de kısa sürede yapılacağını kaydetti.
Çavuş, böcekle mücadelede geç kalındığı iddialarını asla kabul etmeyeceğinin altını çizerek, böceğe ilişkin bilgi kendilerine ulaştığı anda mücadelenin başladığını söyledi.