Güney Afrika’nın, Gazze Şeridi’nde 7 Ekim’den bu yana devam eden saldırılarından dolayı İsrail aleyhine açtığı ve Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Uluslararası Adalet Divanında (UAD) görülmeye başlanan “soykırım” davası Avrupa basınında geniş yer aldı.
İspanya’nın El Pais gazetesi “Güney Afrika, BM Mahkemesi önünde İsrail hükümetinin “en üst kademesini” Gazze’de soykırımı kışkırtmakla suçluyor” başlığını attı.
El Pais, İsrail’i Gazze’de “soykırım suçu” işlemekle suçlayan Güney Afrika’nın UAD hakimlerinden ilk aşamada ihtiyati tedbir kararı aldırarak, İsrail’in Gazze’deki askeri saldırılarını durdurmak istediğini vurguladı.
“Tarihi bir duruşma başlıyor: Güney Afrika, Lahey’de İsrail’i Gazze’de soykırım yapmakla suçluyor” başlığını kullanan El Mundo gazetesi de tarihte geçmişte örneği olmayan bir davanın görüldüğünü kaydetti.
El Mundo, “İsrail, tarihinde ilk kez Gazze’deki Filistinlilere soykırım yapmakla suçlanarak dünya mahkemesinin sanık sandalyesine oturuyor. Nihai kararın çıkması uzun sürecek.” diye yazdı.
İspanya’daki sağ görüşlü ABC gibi gazetelerin ise UAD’da başlayan davayı İsrail’e yakın bir taraftan gördüğü gözlendi.
ABC, “İsrail, Gazze’de soykırım suçlamasını duyduktan sonra Güney Afrika’yı (Hamas’ın yasal kolu) olmakla suçladı” başlığını kullandı.
– Yunanistan
Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesinin konuya ilişkin haberinde duruşmanın ayrıntılarına yer verilirken, “UAD, kararlarını uygulatma yetkisine sahip değil ve muhtemelen İsrail de kendi aleyhine olacak bir kararı görmezden gelecektir ancak böyle bir tutum İsrail’e karşı duyulan öfkeyi ve İsrail’in Gazze’ye askeri harekâtının uluslararası alanda kınanmasını artıracaktır.” ifadesi yer aldı.
EFSYN gazetesi ise “İnsanlığın ruhu olarak Güney Afrika” başlığını kullandı. Haberde, UAD’dan çıkacak bir kararın yaptırımının olmadığına ilişkin eleştirilere karşı şu ifadeler kullanıldı:
“2. Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası hukukun uygulanması için oluşturulan mekanizmalar ve BM’nin değersizleştirilmesi, uluslararası toplumun havlu atıp hukuksuzluk ile hukukun güçlüden yana olduğu durumla mücadele etmeden pes etmesi gerektiği anlamına gelmiyor. Özellikle de yenilmez Nelson Mandela’nın ülkesinde ‘soykırım’ kelimesinin kullanılmasının büyük bir ağırlığı var.”
Bu davanın tabuları yıktığını vurgulayan gazete, İsrail liderlerinin uluslararası alanda sahip olduğu kendine özgü dokunulmazlık kabuğunun da davayla parçalandığını kaydetti.
– Almanya
Alman N-Tv kanalının internet sitesindeki “Uluslararası Adalet Divanı İsrail’i durdurabilir mi?” başlıklı haberde, “Uluslararası Adalet Divanı bugünden itibaren İsrail’in Gazze’de soykırım yapıp yapmadığını görüşecek. Buna karşı birçok argüman olsa da sürecin kendisi İsrail için büyük bir risk taşıyor.” ifadeleri kullanıldı.
Almanya’nın etkili gazetelerinden FAZ’ın haberinde, “Güney Afrika, İsrail’i Gazze Şeridi’nde soykırım yapmakla ve buna yönelik kışkırtmaları önlememekle suçluyor. Bu nedenle Pretoria hükümeti 29 Aralık’ta UAD’a şikayette bulundu. Ancak konu sadece bu ifadeyle ilgili değil. Aynı zamanda acil işlemler yoluyla Gazze’deki askeri harekata derhal son verilmesini istiyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
FAZ’ın haberinde ayrıca, şunlar kaydedildi:
“Başvuruda, UAD’nin Filistin halkının Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki haklarının daha fazla ciddi ve telafisi mümkün olmayan ihlallerini önlemek için geçici tedbirler alması gerektiği belirtiliyor. Bu acil prosedür şu anda müzakere ediliyor. Çok kapsamlı değil özet niteliğindedir.”
Alman Die Zeit gazetesi ise konuyla ilgili haberinde, “Güney Afrika’nın İsrail’e yönelik soykırım iddiasıyla ilgili duruşma başladı. Güney Afrika, İsrail’i Gazze’deki Filistinlileri yok etmek istemekle suçluyor ve İsrail bunu iftira olarak nitelendiriyor. Uzmanlar suçlamanın kanıtlanıp kanıtlanamayacağından şüphe ediyor.” ifadelerini kullandı.
Alman Kamu yayıncısı ARD’ye ait Tagesschau haber sitesinde yer alan haberde ise “Güney Afrika, İsrail’in Hamas’a karşı askeri eylemlerinin soykırım niteliğinde olduğunu öne sürüyor. 84 sayfalık iddianamede böyle yazıyor: “Gazze Şeridi’ndeki vahşi operasyonun amacı Filistinlileri yok etmektir.” Uluslararası Adalet Divanı’ndaki duruşma bugün başladı. Uluslararası hukuk uzmanları davanın başarı olasılığının düşük olduğunu tahmin ediyor ancak İsrail üzerindeki baskı hâlâ yüksek.” ifadelerine yer verildi.
– İtalya
İtalya’nın yüksek tirajlı gazetelerinden La Repubblica, “Gazze; soykırım üzerine çatışma” başlığıyla İsrail’in Lahey’deki UAD’da yargılandığını manşetine taşıdı.
Haberde, Güney Afrika’nın İsrail’i, Gazze’de ayrım yapmaksızın sivillere katliam yapmakla ve buna devam etmekle suçladığı 84 sayfalık iddianamesini sunduğu, İsrail’in ise bugün savunma yapacağı belirtildi.
La Stampa gazetesi, “İsrail yargıda” başlığıyla haberi okuyucularına aktardı. Gazetede görüşlerine yer verilen Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde daha önce görev yapmış olan İtalyan yargıç Silvana Arbia da “Gazze’deki soykırımı tartışmanın doğru olduğunu ve sivilleri korumak için acil tedbirlerin alınması gerektiğini” ifade ederken, suçlamaların belgelendiğini ancak buradaki sorunun, ceza ya da mahkumiyet kararı çıkması halinde bunun uygulanmasını denetleyecek bir otorite olmamasının olduğunu kaydetti.
Domani gazetesi, “İsrail, Lahey’de soykırım yapmakla suçlandı” başlığıyla haberi ilk sayfadan duyururken, “Küresel Güney” olarak anılan ülkelerin bu davada Güney Afrika ile aynı çizgide hizalandığı belirtildi.
Corriere della Sera gazetesi, “İsrail’e suçlama: Gazze’deki soykırımdır” başlığıyla haberi duyurdu.
– Fransa
Fransız RFI radyosu La Haye’de dün başlayan davayla ilgili “UAD: İsrail uluslararası adaletin karşısında, Güney Afrika’nın girişimiyle tarihi bir duruşma” başlığını attı.
Haberde, Güney Afrika’nın 84 sayfalık iddianameyle İsrail’i 1948 tarihli Birleşmiş Milletler Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal etmekle suçladığı belirtildi.
Güney Afrika’nın UAD nezdindeki bu girişimine, İslam İşbirliği Teşkilatının yanı sıra Türkiye, Brezilya ve İngiltere’de ana muhalefetteki İşçi Partisinin eski lideri ve milletvekili Jeremy Corbyn’in destek verdiği aktarılan haberde, ilk defa bir devletin İsrail’e karşı böyle bir girişimde bulunduğuna işaret edildi.
France İnter radyosu, haberinde, bu duruşmanın yapılıyor olmasının dahi Filistin savunucuları için halihazırda bir “başarı”, kendisine yöneltilen suçlamalara karşı savunmak durumunda olan İsrail için de bir “başarısızlık” teşkil ettiğini kaydetti.
Le Monde gazetesi, dün Hollanda’da yapılan ilk duruşmayı “Güney Afrika Uluslararası Adalet Divanı’nın karşısında İsrail’i Gazze’de soykırım (yapmakla) suçluyor” başlığıyla aktardı.
– İngiltere
İngiliz kamu yayıncısı BBC mahkemeye ilişkin haberini, İsrail adına savunma yapan Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Tal Becker’in, Güney Afrika’ya yönelik “Çarpıtılmış gerçeklere dayalı tabloyu mahkemeye sundu.” ifadeleriyle okuyucularına sundu.
Haberde Becker’in sunulan belgelerin bağlamından koparılmış ve manipülatif olduğu iddialarına yer verilirken, Güney Afrika’yı temsil eden Adila Hassim’in, “Yaşanan acıyı bu mahkemenin kararı dışında hiçbir şey durduramaz.” ifadeleri de yer aldı.
Sky News de bugünkü İsrail’in savunmasına yer verdiği haberinin başlığında Becker’in ifadelerini kullandı.
The Guardian gazetesi, Güney Afrika’nın dün yaptığı sunumda kullandığı, “7 Ekim’den bu yana Gazze nüfusunun yüzde 1’i öldürüldü.” ifadelerine yer verdiği haberinde Becker’in karşı savlarını da aktardı.
İsrail’i savunan avukatların ve yetkililerin Hamas’ı suçlayan ifadeleri de aktarılan haberde, “Hastaneler bombalanmadı.” iddiasına karşılık The Guardian’ın ve insan hakları örgütlerinin hastanelere verilen zararı raporladığı bilgisi paylaşıldı.