Sağlık Bakanlığı’nın 6 Milyar 930 Milyon 687 bin TL’lik bütçesi, Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde oy çokluğu ile onaylandı. Komitede, 3 Milyar 189 Milyon 859 bin 600 TL’lik Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinin görüşülmesine başlandı.
Komitede, Sağlık Bakanlığı bütçesi üzerine söz alan Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Devrim Barçın’ın sivrisinekle mücadelede kullanılmak üzere çıkılan ilaç ihalesinde kimyasal içerikli ilacın yer alması ile ilgili eleştirisi üzerine Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek, bahse konu ilaçların biyolojik çeşitlilikle ilgili olmayan, kirli lağım sularının olduğu yerlerde kullanılacağı yanıtını verdi. Dinçyürek, “Temiz sulak alanlarda, insanların yaşadığı alanlarda asla kullanılmayacak. Dere yataklarına bu ilacı kullanmayacağız” diyerek, bu konudaki hassasiyeti de dikkate alacağını belirtti.
-Barçın: “Şu anda Sağlık Bakanlığı’nda kaçak işçi çalıştırıyorsunuz”
CTP Milletvekili Devrim Barçın, sağlık fonuyla ilgili gerekli yasal düzenlemenin yapılması gerektiğini söyleyerek, fon için ne kadar tahsilat yapıldığını sordu.
Bütçede yiyecek alımı için 70 milyon TL olan bütçenin 2024 için 285 milyon TL’ye çıkarıldığını belirten Barçın, bunun nasıl hesaplandığını da sordu. Bunun üzerine Maliye Bakanlığı yetkilisi, “Oradaki artışın ana sebebi, yatan hasta sayısı artmaktadır” yanıtını verdi.
Barçın’ın sorusu üzerine Sağlık Bakanı Dinçyürek de söz alarak, sağlıkta bazı şeylerin öngörülemeyeceğini, hayat pahalılığı ve hasta doluluk oranlarındaki artış göz önünde bulundurularak bütçeye bir rakam konulduğunu söyledi. Dinçyürek, rakamın fazla gelmesi halinde yıl sonunda başka kalemlere aktarılacağını da kaydetti.
Ardından konuşmasına devam eden Barçın, “Temel sağlık hizmetleri dairesinin görev yollukları neden düşürülüyor?” dedi ve temel sağlıkta enformasyon ve raporlama giderlerinin artırıldığını da belirterek sebebini sordu.
Ambulans hizmetlerinden özelden hizmet alınacağının iddia edildiğini kaydeden Barçın, Türkiye’de devletin özel hastanelerine ambulans için ücret ödemediğini belirterek, ülkede özel hastanenin gönderdiği ambulans başına devletten para alacağı iddiasının doğru olup olmadığını sordu.
“Yurtdışında uzmanlık yapanların şu anda sosyal sigortaları yatmıyor” diyen Barçın, bu insanların sigortasının yatırılması gerektiğini söyledi. Barçın, sevksiz olarak yurtdışına gidenlerle ilgili ayrı bir mevzuat yapılmasını da istedi.
Yataklı tedavi kurumlarının müteahhitlik – temizlik hizmet alımına 422 milyon TL verildiğini söyleyen Barçın, “Şu anda Sağlık Bakanlığı’nda kaçak işçi çalıştırıyorsunuz. Taşeron hizmetler artık amacına hizmet etmiyor” dedi. Bunun üzerine Bakan Dinçyürek, “Sağlık Bakanlığı’nda primleri ödenmeyen yoktur” dedi.
-Baybars: “Sağlık hizmetlerinde kimsenin memnun olmadığı bir sistemsizlik var”
Bütçe üzerine söz alan Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, sağlık hizmetlerinde kimsenin memnun olmadığı bir sistemsizlik olduğunu ifade ederek, 2022 yılında kamu hastanelerinde veya sağlık ocaklarında kaç kişiye hizmet verildiğini, kaçının vatandaş ve kaçının yabancı olduğunu sordu.
Baybars, “İlaç alımlarıyla ilgili hangi ilaca daha fazla ihtiyaç duyulduğuna ilişkin bir veri veya bir çalışma var mı?; Tüp bebek merkezlerine en son ne zaman denetim yapıldı?; Taşıyıcı annelikle ilgili bir düzenleme yapılacak mı?” sorularını da yöneltti.
Yurtiçi ve yurtdışı sevklerle ilgili bütçede 420 milyon TL ayrıldığını belirten Baybars, “Kapasiteyi artırmak ve bu sistemi düzeltmek için ne öngörülüyor?” dedi.
-Derya: “Kamuda hasta bakıcılığı uygulamasına geri dönülmeli”
CTP milletvekili Doğuş Derya ise, yapılan bir araştırmaya göre, kırsal bölgede yaşayan kadınların fiziksel sağlık durumları daha kötü olduğunu aktararak, bunu kırsal kesimlerdeki kadınların sağlık ocaklarına ulaşımının zor olmasına bağladı. Derya, özellikle İskele ve Lefke bölgelerinde sağlığa erişimi kolaylaştırmak adına ne yapıldığını sordu.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve hastanede yapılan jinekoloji ameliyatları ile ilgili veri olmadığı eleştirisinde bulunan Derya, Filiz Besim’in Sağlık Bakanlığı döneminde sağlık ocaklarında kız çocuklarına HPV aşısı yapıldığını ve kadınlara ücretsiz smear testleri yapıldığını belirterek, Sağlık Bakanlığı’nı koruyucu sağlık hizmetlerine önem vermemekle suçladı.
Devlet hastanelerinde gebelik sonlandırma hizmeti verilmemesini ve ülkede 10 haftadan sonra kürtaj yapılmamasını da eleştiren Derya, “Dünyanın hiçbir yerinde bu süre 10 hafta değildir. Türkiye’de de 12 hafta yapıldı” diyerek, bu sürenin ülkede de 12 haftaya çıkarılmasını istedi.
Derya, kamuda hasta bakıcılığı uygulamasına geri dönülmesi gerektiğini de vurguladı.
-Özuslu: “İki Toplumlu Sağlık Komitesi daha fazla çalıştırılmalı”
CTP Milletvekili Sami Özuslu ise, ülkede ceylan, timsah gibi hayvanların görüldüğünü anımsattı ve ülkeye kaçak giren hayvanların sağlık konusundaki risklerine dikkati çekti.
Yurtdışı ve yurtiçi hastanelere 420 milyon TL ödendiğini belirterek eleştiren Özuslu, tıbbi atıklar sorununa da dikkati çekti.
Sağlıkta altyapıda ve yasal düzenlemelerde de sıkıntı olduğunu dile getiren Özuslu, devlet hastanelerinde görevli olan doktorların aynı zamanda özel hastane ve kliniklerde çalışması ile ilgili sorunun da aşılamadığını ifade etti. Özuslu, iki toplumlu sağlık komitesinin daha fazla çalıştırılmasını da önerdi.
Sahte reçete yolsuzluğuna da değinen Özuslu, Çalışma Bakanı’nın konuyla ilgili açıklamasının “sigortayla sözleşmesi olan her eczacı ve doktoru alın içeri tıkın” manasına geldiğini ifade ederek eleştirdi.
Özuslu konuşmasına “En kötü pandemi şu anda ruh ve sinir sağlığımız açısından yaşanıyor” diyerek son verdi.
-Şahiner: “Önemli olan bu ülkede iyi kamusal sağlık hizmeti vermektir”
CTP Milletvekili Salahi Şahiner, Sağlık Bakanlığı’nın genel bütçeden aldığı payı “komik” olarak niteledi ve “Hükümetin size layık gördüğü Sağlık Bakanlığı bütçesi, Hakan Dinçyürek’in ayağını kaydırmak için hazırlanmış olan bir bütçedir” değerlendirmesinde bulundu.
Kamusal sağlık hizmeti tam olmadığı için sevklere ödemeler yapıldığını ve büyük miktarların heba edildiğini söyleyen Şahiner, “Önemli olan bu ülkede iyi kamusal sağlık hizmeti vermektir” dedi. Şahiner, sağlık çalışanlarının yüzünü güldürmeden kamusal sağlıkta istenilen noktaya gelinmesinin mümkün olmadığını da vurguladı.
Belli başlı tarımsal ilaçların dünyada yasaklandığını da anlatan Şahiner, bunların ülkeye gelmesini engelleyici yasal mevzuata ihtiyaç olduğunu söyledi.
-Şahali: “Sağlık servislerinin randımanlı ve yurttaşa güven verecek şekilde çalışması sağlanmalı”
Komite Başkan Vekili Erkut Şahali de söz alarak, sağlık servislerine güven duyulmadığını belirterek, kamusal sağlık sistemine güven duyulmasını sağlama zorunluluğu olduğunu kaydetti.
Sağlık merkezlerindeki sorunlara değinen Şahali, mevcut sağlık servislerinin randımanlı ve yurttaşa güven verecek şekilde çalışmasının sağlanması gerektiğini söyledi. Şahali, hastanelerin ambar bölümleri ile hasta ve yakınlarının kullandığı bölümlerin ayrılmasını da istedi.
– Dinçyürek: “2024 yılında kesintisiz ilaca erişimi hedefliyoruz”
Milletvekillerinin konuşmalarının ardından yanıt veren Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek de altyapı ve üstyapısını tamamlamış, sistemini kurmuş ülkelerin sağlık servislerinin devamı için bütçenin yüzde 12 ve üzerinde pay aldığını işaret ederek, şu an ülkede böyle bir bütçenin olmadığını kaydetti. Dinçyürek, buna rağmen sağlığa ayrılan 8.82 rakamının son 20 yılın en yüksek rakamı olduğunu belirtti ve daha az sağlıklı hizmet verilebilmesi için ülkenin yakın gelecekteki hedefinin önce yüzde 10, orta vadede yüzde 12 olması gerektiğini söyledi.
Dinçyürek, personel sıkıntısına ilişkin, 2024 yılı içerisinde öngörülen kamu istihdamı rakamının tamamının Sağlık Bakanlığına verilse bile ideal ölçüde sağlık sistemi kurulmasını karşılamayacağını söyleyerek, yapabileceklerinin her sene açığı kapatmak ve ideale yaklaşmak olduğunu belirtti.
Dinçyürek, “bu ülkelerin gerçeklerinin bilinmesi” vurgusunu yaparak, dile getirilen eleştirilerin sadece bugün için geçerli olmadığını, geçmişi göz önüne bulundurmadan yapılan eleştirileri samimi bulmadığını söyledi.
Milletvekili Erkut Şahali’nin konuşmasına atfen, algı ve imajın çok önemli olduğunu ifade eden Dinçyürek, buna yönelik ilgili tespitlerin yapıldığını ifade etti, ufak hizmet alımları ve dokunuşlarla bazı görüntülerin düzeltildiğini ancak bunun yeterli olmadığını söyledi; hasta ve hasta yakınlarının rahat etmesi için yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Nüfusun artması gibi sebeplerden dolayı acil servislerin suistimale açık bir şekilde yığılma olduğunun gözlemlendiğini kaydeden Dinçyürek, orada bir aciliyet sırası yapıldığını, bunun düzeltilmesi için de hastanedeki çalışanlarla birlikte çalışmalar yürüttüklerini, Devlet Hastanesi bünyesinde 5 tane acil tıp uzmanın görevlendirildiğini bildirdi.
Dinçyürek, ilaca erişime sıkıntılara da değinerek, veriye dayalı hesaplamalar yaptıklarını, bir ayda devlet sağlık kurumlarında hekimlerin reçete ettiği tüm ilaçları listelediklerini ve maliyetlerini aldıklarını anlattı. Buna ilişkin KKTC’de ecza depolarına bu listeyi sunarak, en hızlı yol olduğu için elden teklif aldıklarını kaydeden Dinçyürek, 13 firmanın teklif verdiğini ve en düşük teklif verenden hizmet aldıklarını, ilaçların yüzde 80’inin şu an için teslim edilmiş olduğunu belirtti; burada bir rekabet ortamının oluştuğunu vurguladı.
Bunun yanında yerel firmaların sağlayamadığı 12 kalemin de olduğuna işaret eden Dinçyürek, bu kalemlerin de USHAŞ’tan alındığını aktardı. Dinçyürek, yerel firmalarda yoksa ülkenin ilaçsız bırakılamayacağını dile getirdi; kesintisiz ilaç tedariğinin öneminin altını çizdi.
Bütçenin Genel Kurul’dan geçmesinin ardından yıllık ilaç ihtiyacı dikkate alınarak daha büyük bir üçüncü ilaç ihalesine de çıkılacağını duyuran Dinçyürek, 2024 yılı içerisinde kesintisiz ilaca erişimi sağlama planları olduğuna işaret etti; halkın bu sağlık sistemine inanmasının önemini vurguladı.
-“Nisan ayı sonunda yeni devlet laboratuvarına kavuşacağız”
Nisan ayı sonunda yeni Devlet Laboratuvarı’nı bitirmeyi planladıklarını belirten Dinçyürek, projesinin bitmiş olduğunu, gelecek aylarda ihaleye çıkılacağını duyurdu. Laboratuvarın sıfırdan yapılma bir bina olduğunu belirten Bakan Dinçyürek, inşaatın da akreditasyon için onay alacak şekilde hazırlandığını söyledi; binanın ardından hemen akreditasyon alım çalışmalarına başlanacağını bildirdi.
Sağlık Bakanı Dinçyürek, İlaç Eczacılık Dairesi’ne otomasyon kurarak, sayım yaptıklarını da aktararak, mevcut stok bilinmediği takdirde takibin yapılamayacağını belirtti; bunun için birkaç gün Daire’nin kapatıldığını ifade etti. Depolama alanında Daire’de yaşanan sıkıntıları paylaşan Dinçyürek, raf sistemleri, havalandırma gibi düzenlemeler yapma planlarından bahsetti.
Dinçyürek, hastanın hekime daha etkili ulaşması hakkında yazılımlar geliştirildiğini kaydetti ve bu şekilde uzun vadeli kronik hastalara reçete yazılmasının önünün açıldığını hatırlattı.
Çalışma Bakanlığı ile ortak komiteler aracılığıyla Sigortalar aracılığıyla ilaca erişime yönelik başlattıkları projeyi paylaşan Bakan Hakan Dinçyürek, bu projede de son aşamaya gelindiğini söyledi. “Hedefimiz bu ülkedeki herkesin ilaca erişimini kolaylaştırmaktır” diyen Dinçyürek, kamuda istihdam edilen hekimlerin de önerdikleri ilaçların otomasyon üzerinden herkesin görebilmesinin sağlanacağını ifade etti; e-devlet ihtiyacına dikkat çekti.
Hedefin, niyetin doğru olduğunu dile getiren Sağlık Bakanı Dinçyürek, Kurul hastalarının bir yıl boyunca alacağı ilaçların hangi bölgede hangi merkezden alacağı noktasında çalışmalar yaptıklarını da aktardı; esas olanın sadece ilacı temin değil, “canını ezmeden ilacı temin” olduğunu belirtti.
Bakan Dinçyürek, sağlık merkezinde de diş hekimliğinin yapılabilirliğini artırdıklarını anlatarak, birçok işlemin artık yapılabileceğini söyledi; eksik malzemelerin bildirim anında sağlandığını ifade etti. Kadın muayeneleri ve dahiliye birimlerinde gelişmelere de yer veren Dinçyürek, mobil kanser tarama aracı için de çalışmaların yürütüldüğünü ifade etti; 2024 yılında getirebilmeyi hedeflediklerine işaret etti.
Mağusa Hastanesi hakkında da konuşan Dinçyürek, talep edilen malzemelerin ardından kısa sürede fako göz ameliyatlarının Mağusa’da yapılabileceğini duyurdu. Mağusa Hastanesi’ne yönelik gelecek projeler hakkında bilgiler veren Sağlık Bakanı Dinçyürek, buna ek olarak Lapta ve Değirmenlik Sağlık Merkezi’nin bütçede yer aldığını vurguladı.
Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek’in yanıtlarının ardından Sağlık Bakanlığı’nın bütçesi oylanarak, oy çokluğuyla kabul edildi.
Komite, 10 dakika ara verdi; aranın ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bütçesi ele alınıyor.
TAK
