Birleşmiş Milletler’de (BM) üst düzey görevlerde bulunmuş İngiliz diplomatlar, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Gazze’deki duruma ilişkin yaptığı açıklamaları desteklediklerini belirterek, İsrail’in Gazze’deki hava saldırılarının uluslararası hukuku ihlal edecek şekilde orantısız olduğunu ifade etti.
Aralarında BM’nin eski Afganistan, Somali ve Libya özel temsilcilerinin de bulunduğu 12 eski diplomat, Guterres’e özellikle ateşkes çağrısında destek veren bir açıklama yaptı.
Açıklamada eski diplomatların, Guterres’in BM Güvenlik Konseyi’nde 24 Ekim’de düzenlenen üst düzey İsrail-Filistin oturumunda yaptığı konuşmaya tam destek verdikleri belirtilerek, “Genel Sekreter’in açıklaması Hamas’ın korkunç saldırılarını haklı çıkarmayacağı gibi Filistinlilerin topluca cezalandırmasını da haklı göstermez.” ifadeleri yer aldı.
Gazze’deki insani krizin her geçen gün derinleştiğine işaret edilen açıklamada, sivillerin ihtiyaç malzemelerine ulaşmasını engelleyen ablukanın da kaldırılması çağrısı yapıldı.
Açıklamada, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk’ün ifadelerine atıf yapılarak, ablukanın uluslararası insancıl hukuka aykırı olduğu belirtildi.
Gazze’ye insani yardım girişine izin verilmesi ve zorunlu yerinden edilmelerin durdurulması taleplerine de yer verilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Hava saldırılarının, uluslararası insancıl hukukun ayrım gözetme ve orantılılık ilkelerini ihlal edecek şekilde orantısız güç kullanımı içerdiğini, büyük kısmı kadın ve çocuklar olmak üzere binlerce Filistinli sivilin yanı sıra BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) personeli ve UNRWA’ya sığınanların öldürüldüğünü veya yaralandığını göz önünde bulundurarak, Genel Sekreter’in acil insani ateşkes çağrısını destekliyoruz. İsrail’in, insani çabaları sekteye uğratacak şekilde BM personeline vize tehdidinde bulunmasını ise üzüntüyle karşılıyoruz.”
Açıklamada eski diplomatların, Guterres’in Gazze-Mısır sınırını ziyaret kararını desteklediği belirtilirken, “Filistinliler, BM kararları, uluslararası hukuk ve önceki anlaşmalar doğrultusunda bağımsız bir devlete yönelik meşru isteklerinin gerçekleştiğini görmelidir.” değerlendirmesi yapıldı.
Genel Sekreter Guterres’e destek açıklamasına BM’nin eski Genel Sekreter Yardımcısı Mark Malloch-Brown, Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Ralph Zacklin, İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock, Somali Özel Temsilcileri Nicholas Kay ve Michael Keating, Libya Özel Temsilcisi Ian Martin, Brundi Özel Temsilcisi Charles Petrie, Kongo Demokratik Cumhuriyeti Özel Temsilcisi Alan Doss, Libya Özel Koordinatörü Derek Plumbly, Afganistan Özel Temsilci Yardımcısı Mark Bowden, İnsan Hakları Genel Sekreter Yardımcısı Andrew Gilmour ve Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) İcra Direktörü Yardımcısı Richard Jolly imza attı.
– Filistinlilerin “boğucu bir işgale” maruz kaldığını söylemişti
Guterres, BM Güvenlik Konseyi’nde yaptığı açıklamada, Orta Doğu’da durumun “her saat” daha da kötüye gittiğine dikkati çekerek, “Gazze’deki savaş giderek şiddetleniyor ve bölgeye yayılma riski artıyor.” uyarısında bulunmuştu.
“Ancak Hamas saldırılarının durduk yere ortaya çıkmadığının da bilincinde olmalıyız.” diyen Guterres, Filistin halkının 56 yıldır “boğucu bir işgale” maruz kaldığını söylemişti.
Filistinlilerin, topraklarının adım adım yerleşim yerleri tarafından ele geçirilmesine ve şiddete şahit olduğunu kaydeden Guterres, “Ekonomileri yıkılmış, insanlar yerlerinden edilmiş ve evleri yerle bir edilmiş durumda. Siyasi çözüme olan inançları yok olmaya başladı.” diye konuşmuştu.
Guterres, İsrail’in Gazze’yi insafsızca bombaladığını belirterek, “Sivilleri korumak onları kalkan olarak kullanmak anlamına gelmiyor. Sivilleri korumak 1 milyon kişiyi barınak, gıda, su, ilaç ve yakıtın olmadığı güneye gitmeye zorlamak ve orayı bombalamak anlamına gelmiyor. Gazze’de açık bir şekilde şahit olduğumuz uluslararası insani hukuk ihlallerinden derin endişe duyuyorum. Silahlı çatışmada hiçbir taraf, uluslararası insani hukukun üstünde değildir.” demişti.
Bu açıklamaları nedeniyle Guterres’e tepki gösteren İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, Genel Sekreter’le görüşmesini iptal etmişti.