Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İran’ın nükleer taahhütlerini yerine getirmemesiyle ilgili İngiltere, Almanya ve Fransa’dan bir mektup aldığını ve Koordinatör sıfatıyla gelecek süreçle ilgili istişarelere başlayacağını bildirdi.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, yaptığı yazılı açıklamada, İngiltere, Almanya ve Fransa’nın dışişleri bakanlarından İran’ın UAEA ile vardığı ortak mutabakat çerçevesinde gerekli adımları atmamasıyla ilgili bir mektup aldığını duyurdu.
Üç ülkenin dışişleri bakanlarının İran’la 2019’dan beri süren uyumsuzluğun Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın (KOEP) Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması aracılığıyla çözülemediğini aktardığını kaydeden Borrell, “18 Ekim 2023 KOEP Geçiş Günü’nde daha fazla yaptırımın kaldırılmasına ilişkin adım atmama niyetlerini dile getirdiler.” ifadesini kullandı.
Borrell, söz konusu üç ülkenin talep ettiği üzere mektubu, KOEP’in diğer katılımcıları Çin, İran ve Rusya’ya ileteceğini belirterek, KOEP Koordinatörü olarak tüm katılımcılara danışarak ilerleyeceğini ifade etti.
AB Yüksek Temsilcisi Borrell, anlaşmanın tam olarak uygulanması için kararlılığını sürdürdüğünü ve hiçbir çabadan kaçınmayacağını vurguladı.
İran ile yapılan nükleer anlaşmaya taraf olan İngiltere, Almanya ve Fransa, Avusturya’nın başkenti Viyana’da 11 Eylül’den bu yana devam eden UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı’nda, ortak bir metin hazırlamıştı. Metinde, İran’ın nükleer faaliyetlerinin KOEP olarak adlandırılan nükleer anlaşmada taahhüt edilen unsurları ihlal etmeyi sürdürdüğü anlatılmıştı.
Ortak mutabakat
UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi, 11 Eylül’de yaptığı açıklamada, İran’la 4 Mart’ta sağlanan ortak mutabakat kapsamında belirtilen faaliyetlerin uygulanması konusunda daha fazla ilerleme kaydedilmemiş olmasından duyduğu üzüntüyü dile getirmişti.
UAEA ve İran arasında yapılan ortak mutabakatta, iki taraf arasında işbirliğinin artırılması ve Tahran yönetiminin bu ülkede Ajans’a bildirilmeyen üç yerde tespit edilen nükleer malzemeye ilişkin yeterli teknik açıklamada bulunması hususunda uzlaşı sağlanmıştı.
Mutabakat kapsamında ayrıca Şubat 2022’de Tahran yönetimi tarafından devre dışı bırakılan Ajans’ın bu ülkedeki nükleer faaliyetlerini denetlemek amacıyla tesislere yerleştirdiği kamera ve benzeri cihazların yeniden aktif edilme sürecinin başlatılması konusunda anlaşma gerçekleşmişti.
