Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (KTMMOB) bağlı Şehir Plancıları Odası, Başbakanlık, Başbakan Yardımcılığı, Cumhurbaşkanlığı ve Başsavcılığa mektup göndererek, şehircilik, kent ve ülke planlaması alanında yaşanan sorunlara çare üretilmesini talep etti.
Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulu imzasıyla yapılan açıklamada, uzun bir süredir şehircilik, kent ve ülke planlamasını kapsayan mekânsal planlama alanında ciddi sorunlar yaşandığı ifade edildi.
-“Bölgedeki sorunlar kangrenleşti, kaotik bir durumda”
Gazimağusa-İskele-Yeniboğaziçi İmar Planı’nın, yasal onay sürecinin Aralık 2019’da tamamlanmış olmasına karşın, 2019’dan bu yana hâlâ yürürlüğe konulmadığı belirtilen açıklamada, “Bölgedeki sorunlar kangrenleşmiş, kaotik bir durumdadır” denildi.
“Bunun arkasındaki temel nedenin, inşaat sektöründe etkili aktör durumundaki kuruluşların çıkarları ile ilgili beklenti ve taleplerine cevap verebilme gayreti olduğu” savunulan açıklamada, şöyle devam edildi:
“Aradan geçen 4 yıllık sürede planın yürürlüğe konması yerine, plan yürürlüğe girinceye kadar yürürlükte olan emirnamenin değiştirilmesi, hatta yürürlükten kaldırılması dâhil, akla, bilime ve hukuka uygun olmayan idari adımlar atılmıştır. Neyse ki, bu adımların tümü de Odamız tarafından açılan davalara bağlı olarak mahkeme tarafından durdurulmuştur.”
“Bu adımların sonuç vermemesi üzerine, hukuku ve yasaları bu çıkarlara ve beklentilere cevap verebilecek duruma getirebilmek için 55/89 İmar Yasası’nda değişiklik yapmaya girişildiği” öne sürülen açıklamada, “değişikliklerin sadece inşaat sektörü temsilcileri ile iş birliği yapılarak hazırlandığı” savunuldu.
“Ortak akıldan ve bilimsellikten uzak, hukuksal yönden birçok kusuru içeren prematüre bir tasarı Cumhuriyet Meclisi’nin gündemine getirilmiştir” denilen açıklamada, ancak bu girişimin de Oda’nın uyarılarıyla, Cumhuriyet Meclisi tarafından askıya alındığı belirtildi.
Dikmen İmar Planı süreçlerinin de durduğu ifade edilen açıklamada, yasal onay süreçleri sonunda onaylanan Lefke İmar Planı’nın, İmar Yasası usullerine uygun olarak hâlâ yürürlüğe konulmadığı kaydedildi. Açıklamada, Lefkoşa İmar Planı revizyonunun da, yasal süre çoktan geçmiş olmasına karşın hala sürüncemede olduğu belirtildi.
“Bir diğer önemli sorunun ise ilgili Şehir Planlama Dairesi’nin işleyişindeki sıkıntılar, son yıllarda daha da sıklıkla karşılaşılan usulsüz, iyi idare ile planlama gereklerine uygun olmayan uygulamalar” olduğu öne sürülen açıklamada, bunlar şöyle sıralandı:
“Taşkın riski olan bölgelerde, dağlarda, orman alanlarında, kıyılarda, sit alanlarında ve özel çevre koruma bölgelerinde, kamu vicdanını rahatsız eden, yasal gereklere uygun olmayan gelişmelere onay ve ruhsat verilmesi veya onaysız veya ruhsatsız olmalarına karşın gerekli yasal yollara başvurulmaması ya da göz yumulması ve hatta ara emri ile durdurulması emredilen idari işlemler hakkındaki mahkeme kararlarına uyulmayarak, planlama onay ve ruhsat verilmesi, gibi ciddi sorunlar yaşanmaktadır.”
-“Sistem tamamen işlemez duruma geldi”
Gelinen aşamada ülkede mekânsal planlama ile ilgili tüm süreçlerin tıkandığı savunulan açıklamada, “Sistemin işleyişinin çağdaş gereklere uygun olarak geliştirilmesi hedefinden gittikçe uzaklaşılmış, sistem tamamen işlemez duruma gelmiştir” denildi.
Bu sorunların ekonomik açıdan belirsizliklere; planlama faaliyetlerinin bilimsellikten uzaklaşarak, yürütülmesine; çevrenin geri dönülemez zararlar görmesine neden olduğu ifade edilen açıklamada, tüm bunların aşılması için gerekli olan uzlaşı ve problem çözme zemininden uzaklaşıldığı ve sonuç olarak kamu yararının zarar gördüğü belirtildi.
-Siyasi iradeye çağrı
Odanın ilgili Bakan Fikri Ataoğlu’na gönderdiği, dağıtımını da Başbakan, Cumhurbaşkanı ve Başsavcılığa yaptığı bir mektupla sorunları ve nedenlerini ayrıntılı olarak açıkladığı kaydedilen açıklamada, siyasi iradeye; “tıkanan süreçler ve hukuksuzlukların çözümü için sorunu yaratan koşulları acilen değiştirin”, Hukuk Dairesi’ne de; “Hukuksuzlukların üzerine gidin” çağrısı yapıldı.
“Tüm bu sorunların, iyi idare gereklerine uygun olmayan yönetim anlayışı ve yaklaşımının sonucu olduğu” ifade edilen açıklamada, Şehir Planlama Dairesi’nin mevcut yönetiminin değişmesi, dairenin kurumsal yapısının güçlendirilmesi, insan kaynağının, örgütlenme şeklinin, bütçesinin, teknik altyapı ile donanımının ve işleyişinin iyileştirilmesinin kaçınılmaz olduğu belirtildi.
Odanın, planlama ve imar konularında her çıkmaza girildiğinde İmar Yasası değişikliğinin bir tehdit unsuru olarak öne sürülmesini, sadece güvensizliği derinleştirici, iş birliğini yıkıcı ve çatışmaya yol açıcı bulduğu ifade edilen açıklamada, bu tutumdan uzaklaşılması talep edildi.
Şehir Plancıları Odası’nın, Gazimağusa-İskele-Yeniboğaziçi İmar Planını, bölgede yaşanan bölgenin çevre ve sosyal taşınma kapasitesini aşan ve artık kangren hale gelen sorunlarının giderilebilmesi için, en öncelikli ve etkili araç olarak gördüğü belirtilen açıklamada, Odanın, bilimsel esaslara uygun, çağdaş, katılımcı ve günün ihtiyaçlarına cevap verecek düzenlemeleri kapsayacak bir İmar Yasa değişikliğinin hazırlanabilmesi için her türlü çalışmaya katkı koymaya, İmar Yasası üzerinde kararlılıkla çalışmaya devam edeceği kaydedildi.