NATO’nun kuruluşundan bu yana düzenlenen en büyük hava tatbikatında sona gelindi.
Almanya’nın ev sahipliğinde yapılan ve yarın sona erecek “Air Defender 2023” adlı “intikalli hava tatbikatı”na, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 25 ülkeden 250 uçak ve 10 binden fazla havacı katıldı.
Türk Hava Kuvvetlerinin üç F-16 uçağının yer aldığı tatbikattaki NATO üyesi olmayan iki ülke, İsveç ve Japonya oldu.
Almanya ve Kuzey Denizi hava sahasındaki tatbikat için sadece ABD’den yaklaşık 110 uçak Almanya’ya geldi. Amerikan uçakları, ülkenin 35 farklı eyaletinden havalandı. Bu uçaklar, 380 tondan fazla askeri malzemeyi Avrupa’ya getirdi.
Atlas Okyanusu’nu aşarak Almanya’daki üslere inen uçaklara NATO ülkelerinden 80, uluslararası ortaklardan ise 60 uçak dahil oldu. Hava manevraları sırasında uçaklar, 1200’den fazla sorti yaptı.
Görev alan hava unsurları arasında savaş uçaklarının yanı sıra nakliye uçakları, keşif ve gözetleme uçakları, helikopterler gibi birçok unsur bulunurken; F-35, Eurofighter, F-18, F-16, A-10, Gripen gibi jetler çeşitli görevler icra etti.
– Ana üslerden biri Wunstorf
Uçakların konuşlandırıldığı ana üslerden biri Hannover kenti yakınlarındaki Wunstorf Hava Üssü’ydü. NATO’nun düzenlediği ve aralarında AA’nın da bulunduğu az sayıdaki uluslararası medya kuruluşu temsilcisinin davet edildiği medya turunda, tatbikat için üste yürütülen faaliyetler hakkında bilgilendirme yapıldı.
Askeri yetkililerin verdiği bilgiye göre, Wunstorf’ta çoğunlukla lojistik operasyonlar için nakliye ve yakıt ikmal uçakları konuşlandırıldı. Lojistik merkezi olarak belirlenen üsteki uçaklar, günde yaklaşık 15 uçuş yaptı.
Wunstorf’taki üste Air Defender 2023 tatbikatı boyunca A400M, C-70, C-130 nakliye uçakları gibi yaklaşık 50 uçak bulunduruldu. Tatbikatta yaklaşık 500’ü Amerikalı, bir kısmı Rumen ve Macar olmak üzere 2 bin 200 personel görev yaptı.
Tatbikat genelinde görev alan Amerikalı personelin sayısı ise 2 bini geçiyor.
– Sadece tatbikat için 2,4 milyon litrelik yakıt deposu
Almanya’nın kuzeyindeki Schleswig ve güneyindeki Hohn adlı ana üslerin ortasında yer alan lojistik merkezi Wunstorf’ta aynı zamanda sadece bu tatbikat için çok büyük bir yakıt deposu oluşturuldu.
Burada bulunan her biri 300 bin litre kapasiteli 8 tankta toplam 2,4 milyon litre uçak yakıtı depolandı. Tatbikattan sonra kaldırılacak depo için 2 kilometre uzunluğunda boru hattı döşendi.
Üste ayrıca 1,8 milyon litre kapasiteli kalıcı yakıt deposu bulunuyor.
– AA havada yakıt ikmalini görüntüledi
Wunstorf’taki üs, NATO uçaklarının havada yakıt ikmali için de kullanıldı. Buradan kalkan A400M tanker uçağından Alman Hava Kuvvetlerine ait Tornado tipi savaş uçaklarına yakıt ikmali yapıldı.
AA’nın görüntülediği havada yakıt ikmali sırasında iki Tornado uçağı sırayla tanker uçağa yanaştı.
Tanker uçaktan uzatılan hortum, Tornado’ya kenetlendi. Bu sayede savaş uçağının yakıt tankına ikmal yapıldı. Binlerce metre yükseklikteki ikmal, birkaç dakika içinde tamamlandı.
– Tatbikatta 5. madde senaryosu
Wunstorf Üs Komutanı Albay Christian John, tatbikatta üssün bir lojistik merkezi olarak kullanıldığını, ABD’deki 10 farklı eyaletten gelen uçaklar ile bir Romanya uçağına ev sahipliği yaptıklarını söyledi.
Müttefiklerle işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getiren Alman Hava Kuvvetleri subayı Albay John, Avrupa’nın ortasında “neredeyse mükemmel” bir tatbikat icra ettiklerini belirtti.
Tatbikatın iki amacını; “müttefikler arasındaki işbirliğini geliştirmek ve Almanya’nın Avrupa’da bir lojistik merkezi olarak kullanılmasını sağlamak” şeklinde özetleyen John, amaçlarına ulaştıklarını ifade etti.
John, “Bu, bir hava savunma tatbikatıydı. Amaç; aynı zamanda Avrupa hava sahasını savunabildiğimizi göstermekti. Tabii ki hava savunması birilerine karşı yapılır. Buradaki senaryo, 5. maddenin uygulanmasıydı. Yani senaryomuz, birilerinin Avrupa’ya yönelik saldırganlığına karşı müttefikler ve ortaklarla birlikte hava sahasını savunmaktı” diye konuştu.
NATO’nun 5. maddesi, herhangi bir müttefik ülkeye yapılan saldırının, tüm müttefiklere yapılmış sayılmasını, NATO ülkelerinin bireysel veya diğerleriyle birlikte saldırıya karşılık verebileceğini öngörüyor.
– Rusya’nın Kırım’ı ilhakından sonra planlandı
Air Defender 2023 tatbikatı, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından sonra gündeme gelmiş olsa da aslında 2018’den beri planlanan bir askeri manevraydı.
Rusya’nın 2014’te Kırım’ı yasa dışı ilhakından sonra NATO’nun askeri planlamaları kapsamında planlanan tatbikat, “doğudan gelebilecek” olası bir saldırı senaryosunda hazırlık seviyesini ölçmeyi ve geliştirmeyi, buna ilave olarak müttefiklerin karşılıklı operasyonel işbirliğini geliştirmeyi hedefliyordu.
Alman Hava Kuvvetleri Komutanı Ingo Gerhatz da Alman basınına yaptığı açıklamada, tatbikatın “çok hızlı mukabele edebileceklerini” gösteren bir işaret olduğunu belirterek bir saldırı durumunda müttefiklerin NATO topraklarını birlikte savunmaya hazır olduğunu söyledi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise bu hafta içinde Air Defender 2023’e ev sahipliği yapan Almanya’yı ziyaretinde, tatbikatın İttifak topraklarının her karışını savunmaya hazır olduklarını gösteren, açık bir mesaj olduğunu vurgulamıştı.
Stoltenberg, “Bunu bir çatışmayı kışkırtmak için değil, bir çatışmayı önlemek için yapıyoruz. Herhangi bir potansiyel düşman NATO’nun bir bütün olarak orada olduğunu ve hava gücüyle hızlı bir şekilde takviye edebileceğini bildiği sürece hiçbir saldırı olmayacaktır” demişti.
Air Defender 2023 tatbikatına, ev sahibi Almanya’nın yanı sıra NATO üyesi ülkeler ABD, Türkiye, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Letonya, Litvanya, Hollanda, Norveç, Polonya, Romanya, Slovenya, İspanya, İngiltere katıldı. İsveç ve Japonya da NATO ortağı ülkeler olarak tatbikatta yer aldı.
