Dünyada bu yıl cinsiyet eşitsizliğini gidermek için kaydedilen ilerleme yüzde 0,3 ile neredeyse durma noktasına gelirken, ilerlemenin bu hızda devam etmesi durumunda küresel cinsiyet eşitsizliğinin ancak 131 yılda giderilebileceği belirlendi.
Dünya Ekonomik Forumu’nun 146 ülkede “ekonomik katılım ve fırsat”, “eğitimsel kazanımlar”, “sağlık ve hayatta kalma” ve “siyasi yetkilendirme” olmak üzere 4 temel alanda cinsiyet eşitsizliğinin değişimini ölçtüğü Küresel Cinsiyet Farkı 2023 Raporu’na göre, dünyada cinsiyet eşitsizliğini gidermek için sağlanan ilerlemenin hızı yaşanan çeşitli krizler nedeniyle büyük ölçüde yavaşladı.
Cinsiyet eşitsizliği, geçen yıla göre sadece yüzde 0,3 kapandı. Bu yavaş ilerlemede, eğitimsel kazanımlarda cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına ilişkin iyileşme ana faktör oldu. WEF’in raporu yayımlamaya başladığı 2006’dan beri cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında sadece yüzde 4,1 iyileşme kaydedildi.
Dünyada cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine yönelik ilerlemenin mevcut hızda devam etmesi durumunda bu farkın ancak 2154’te, yani 131 yıl içinde kapanabileceği tespit edildi.
Bu süre, ekonomik eşitsizliği kapatmak için 169 yıl, siyasi yetkilendirme alanındaki eşitsizliği kapatmak için ise 162 yıl alabilir.
– Cinsiyet eşitliğinde en yüksek oran İzlanda’da, en düşük Afganistan’da
Dünyada hiçbir ülkede cinsiyet eşitliği yüzde 100 sağlanamamış olsa da İzlanda yüzde 91,2 ile bu konuda ilk sırada yer aldı ve üst üste 14 yıldır en yüksek oranın görüldüğü ülke oldu.
Bu oran; Norveç’te yüzde 87,9, Finlandiya’da yüzde 86,3, Yeni Zelanda’da yüzde 85,6 ve İsveç’te yüzde 81,5 olarak belirlendi. Almanya’da ise cinsiyet eşitliği oranı yüzde 81,5, Nikaragua’da yüzde 81,1, Namibya’da yüzde 80,2, Litvanya’da yüzde 80 ve Belçika’da yüzde 79,6 oldu. Belçika, ilk kez cinsiyet eşitliğinin en yüksek olduğu 10 ülke arasına girdi.
Türkiye, yüzde 63,8 ile cinsiyet eşitliğinde 129’uncu sırada yer aldı.
Afganistan yüzde 40 ile cinsiyet eşitliğinin en düşük ölçüldüğü ülke olurken, bunu yüzde 57 ile Çad, Cezayir, İran ve Pakistan izledi.
Bölgesel bazda Avrupa, yüzde 76,3 ile cinsiyet eşitliğinin en yüksek ölçüldüğü bölge olurken, Avrupa’yı, yüzde 75 ile Kuzey Amerika, yüzde 74,3 ile Latin Amerika ve Karayipler, yüzde 69 ile de Avrasya ve Orta Asya izledi.
Sahra Altı Afrika’da bu oran yüzde 68,2, Güney Asya bölgesinde yüzde 63,4 ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da yüzde 62,6 oldu.
– İş gücünün yüzde 41,9’unu kadınlar oluşturuyor
Dünya çapında kadınlar iş gücüne erkeklere göre daha yüksek oranda katılım sağlamasına karşın bu yıl küresel iş gücünün yüzde 41,9’unu kadınlar oluşturdu.
Kadınların kıdemli liderlik pozisyonlarındaki oranı ise yüzde 32,2 ile erkeklere göre 10 puan daha düşük.
Öte yandan, liderlik pozisyonlarındaki kadınların payı son 8 yıldır yüzde 1 ile sürekli artış göstermesine karşın bu ilerleme 2023’te tersine döndü.
Küresel işsizlik oranları açısından da kadınlarda işsizlik oranı yüzde 4,5 ile erkeklerdeki yüzde 4,3 işsizlik oranına göre daha yüksek ölçüldü.
– Küresel krizlerin yükü, kadınların omzunda
WEF Genel Müdürü Saadia Zahidi, rapora ilişkin değerlendirmesinde, cinsiyet eşitliğini sağlamada salgın öncesi seviyeye yakın bir iyileşme sinyali görüldüğünü belirterek, “Buna rağmen kadınlar, mevcut yaşam maliyeti krizinin ve iş gücü piyasasındaki aksamaların yükünü taşımaya devam ediyor.” ifadesini kullandı.
Ekonomik toparlanmanın tüm kesimlerin yaratıcılığı ve becerileriyle sağlanabileceğini aktaran Zahidi, “Kadınların ekonomik katılımının sağlayacağı fırsatlardaki artış ivmesini kaybetmeyi göze alamayız.” değerlendirmesinde bulundu.
(AA/AN/FEZ)
