Türkiye Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) Cumhurbaşkanı seçimi kesin aday listesinin Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından cumhurbaşkanı adayları için propaganda dönemi başladı.
YSK’nin, 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’ne ilişkin cumhurbaşkanı kesin aday listesine yönelik kararı, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlandı. Kurul tarafından alınan karara göre, Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu, Muharrem İnce, Sinan Oğan cumhurbaşkanı adayları oldu.
Cumhurbaşkanı adaylarının birleşik oy pusulasındaki yerlerinin belirlenmesi için yarın YSK’de kura çekimi yapılacak.
Aday listesinin yayımlanmasının ardından, cumhurbaşkanı adayları için propaganda dönemi de başladı. Cumhurbaşkanı adayları, seçimlerin bir gün öncesi olan 13 Mayıs’a kadar propaganda yapabilecek, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması halinde bu süre 15 Mayıs ile 27 Mayıs olarak uygulanacak.
Seçim döneminde genel yollar üzerinde, mabetlerde ve kamu binalarında propaganda yasak olacak.
Üniversite yerleşkelerinde, öğrenci yurtlarında seçim toplantısı, yurt dışı ve gümrük kapılarında da sözlü propaganda yapılamayacak.
Adaylar, bugünden itibaren seçim büroları kurabilecek, yurt dışında ise seçim bürosu kurulamayacak.
Adaylar, propaganda tarihleri arasında yazılı basında ilan ve reklam verebilecek, internet sitesi açabilecek, bu mecralarda yazılı, sözlü ve görüntülü propaganda yapabilecek. Yurt dışındaki yayım kuruluşlarında propaganda yapılması yasak olacak.
Seçim tarihinden 10 gün öncesi olan 4 Mayıs’tan 13 Mayıs saat 18.00’e kadar kamuoyu araştırmaları, anketler ve tahminler, bilgi ve iletişim telefonlarıyla mini referandumlar yapılamayacak. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanmasında araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.
Adaylar, propaganda döneminde kendilerini tanıtır broşür, el ilanı, parti bayrağı, poster, afiş, ses ve görüntü içeren CD/DVD dağıtabilecek, hediye ya da eşantiyon dağıtamayacak. Propaganda için kullanılan materyallerde Türk bayrağı ve dini ibareler yer alamayacak. Propagandalarda Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek.
YSK tarafından ilan edilen kesin aday listesinde yer alan adaylar ve öz geçmişleri söyle:
– Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Erdoğan
Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan, 26 Şubat 1954’te İstanbul’da doğdu.
Üniversite öğrenimini 1981’de mezun olduğu Marmara Üniversitesi İktisadi ve Ticari Bilimler Fakültesi’nde tamamlayan Erdoğan, öğrencilik yıllarında Milli Türk Talebe Birliği öğrenci kollarında aktif görev aldı.
27 Mart 1994’teki yerel seçimlerde Refah Partisinden aday gösterilen Erdoğan, yüzde 25,19 oy oranıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi.
Erdoğan, 12 Aralık 1997’de Siirt’te vatandaşlara hitap ederken okuduğu Ziya Gökalp’in “Asker duası” adlı şiiri nedeniyle yargılandı ve hapis cezasına mahkum edildi. Aldığı ceza nedeniyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevine son verilen Erdoğan, 26 Mart 1999’da Pınarhisar Cezaevi’ne girdi, infaz yasası gereği 4 ay tutuklu kaldı.
Cezaevinden 24 Temmuz 1999’da tahliye olan Erdoğan, “Erdemliler Hareketi” içinde yer alan isimlerle 14 Ağustos 2001’de politik pozisyonunu “muhafazakar demokrasi” olarak tanımlayan Adalet ve Kalkınma Partisini (AK Parti) kurdu ve Kurucular Kurulu tarafından AK Parti’nin Kurucu Genel Başkanı seçildi.
– Siyasi yasağın ardından Siirt’ten parlamentoya girdi
AK Parti, 2002 genel seçimlerinde yüzde 34,6 oy oranıyla üçte ikiye yakın Meclis çoğunluğunu alarak, tek başına iktidara geldi. Siyasi yasağı devam eden Erdoğan, milletvekili olamadığı için 58. Hükümet, AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül tarafından kuruldu.
Milletvekilliği adaylığının önündeki engelin yasal düzenlemeyle kaldırılması sonrasında Erdoğan, 9 Mart 2003’te Siirt’te yenilenen seçimlerde 22. Dönem Siirt Milletvekili oldu ve TBMM’ye girdi.
Erdoğan, 15 Mart 2003’te Başbakanlık görevini Abdullah Gül’den devralarak 59. Hükümeti kurdu.
Sonraki genel seçimlerde oyunu artırmayı başaran Erdoğan liderliğindeki AK Parti, yerel seçimlerde de en yüksek oyu alarak birinci parti oldu. 2007, 2010, 2017’deki referandumlardan da “evet” çıktı.
– Halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 Ağustos 2014’te birinci turu yapılan ve halkın ilk kez doğrudan cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başına gittiği seçimlerde oyların yüzde 52’sini alarak, Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. Cumhurbaşkanı seçildi.
16 Nisan 2017’de yapılan referandumda yüzde 51,4 ile başkanlık sistemine geçilmesi sonrasında Türkiye, 24 Haziran 2018’de, hem cumhurbaşkanı hem de milletvekili seçimi için ilk kez aynı gün sandık başına gitti. Yüzde 52,38 oy alan Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu.
Erdoğan, 1994’ten bu yana yarıştığı 12 seçim ile 3 referandumu kazandı.
– Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu
Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, 1948’de Tunceli’nin Nazımiye ilçesinde doğdu.
Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nden (Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi) 1971’de mezun olan Kılıçdaroğlu, 3 Kasım 2002’deki 22. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde, CHP İstanbul Milletvekili olarak Meclis’e girdi.
CHP Merkez Yönetim Kurulu’nda görev alan Kemal Kılıçdaroğlu, 22 Temmuz 2007 Milletvekili Genel Seçimleri’nde de İstanbul’dan 23. Dönem Milletvekili seçildi ve genel başkanlığa adaylığını açıklayıncaya kadar CHP Grup Başkanvekilliği görevinde bulundu.
Deniz Baykal’ın, FETÖ’nün kaset kumpası sonucu genel başkanlıktan istifasının ardından 22 Mayıs 2010’daki 33. CHP Olağan Kurultayı’nda genel başkanlığa seçilen Kemal Kılıçdaroğlu, 13 yıldır bu görevi sürdürüyor.
– 10 kurultay gördü
CHP’de Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı döneminde 5 olağan ve 5 olağanüstü kurultay gerçekleştirildi.
CHP’de, Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı döneminde 22 Mayıs 2010’daki olağanüstü kurultay dışında, 18-19 Aralık 2010, 26-27 Şubat 2012, 5-6 Eylül 2014 ve 9-10 Mart 2018’de olağanüstü, 17-18 Temmuz 2012, 16-17 Ocak 2016, 3-4 Şubat 2018 ve 25-26 Temmuz’da olağan kurultaylar yapıldı.
Kılıçdaroğlu, Muharrem İnce ile yarıştığı 5-6 Eylül 2014’teki 18. Olağanüstü, 3-4 Şubat 2018’deki 36. Olağan Kurultay ile tek aday olarak girdiği 37. Olağan Kurultay’dan genel başkan olarak çıktı.
CHP’nin Temmuz 2022’de yapılması gereken 38. Olağan Kurultayı ise Parti Meclisi’nin aldığı kararla 1 yıl ertelendi.
Kemal Kılıçdaroğlu siyasi kariyerindeki ilk seçimine 2009’da CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı olarak katıldı. Kılıçdaroğlu’nun rakibi AK Parti adayı Kadir Topbaş’tı. 29 Mart 2009’daki seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Kılıçdaroğlu yüzde 36,98 oy alarak rakibi Topbaş karşısında seçimi kaybetti.
Kılıçdaroğlu liderliğindeki CHP, girdiği tüm seçimlerden AK Parti’nin ardından ikinci parti olarak çıktı. CHP, genel seçimler sonrasında TBMM’de ana muhalefet rolünü üstlendi.
– Muharrem İnce 114 bin imzayla cumhurbaşkanı adayı
Memleket Partisi Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, 4 Mayıs 1964’te Yalova’nın Elmalık köyünde dünyaya geldi.
Uludağ Üniversitesine bağlı Balıkesir’deki Necatibey Eğitim Fakültesi Fizik-Kimya Öğretmenliği Bölümü’nü bitiren İnce, fizik öğretmeni olarak çeşitli liselerde çalıştı.
1999’da CHP Yalova İl Başkanlığı görevini yürüten İnce, 2002 seçimlerinde CHP’den Yalova milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi.
CHP içinde çeşitli görevler üstlenen İnce, genel başkanlığa da iki kez aday oldu.
İnce, 5-6 Eylül 2014’teki 18. Olağanüstü, 3-4 Şubat 2018’deki 36. Olağan Kurultay’da Kemal Kılıçdaroğlu’na karşı genel başkanlık için yarıştı ancak seçilemedi.
Muharrem İnce, CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olarak 24 Haziran 2018’deki seçimde yarıştı.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde 50 günde 67 ilde 107 miting yapan Muharrem İnce, yüzde 30,67 oy oranıyla Recep Tayyip Erdoğan’ın ardından seçimlerde ikinci oldu.
“Türkiye’ye yeni bir seçenek sunmak” parolasıyla 4 Eylül 2020’de, Sivas Kongresi’nin 101’inci yılında, Sivas’tan yola çıkan Muharrem İnce, “1000 Günde Memleket Hareketi”ni başlattı.
18 Mayıs 2021’de Memleket Partisi’nin Kurucu Genel Başkanı olan Muharrem İnce, 18 Eylül 2021’de ise Memleket Partisi üyeleri tarafından Memleket Partisi Genel Başkanı seçildi.
Muharrem İnce, cumhurbaşkanı seçimi için tüzük gereği partisinde üyelerin katılımı ile yapılan oylama sonucunda ikinci kez cumhurbaşkanı adayı oldu.
Seçmenler tarafından teklifte bulunma sürecinin sonunda adaylardan Muharrem İnce, 114 bin 661 imzayla cumhurbaşkanı adayı gösterildi.
– Ata İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan
Ata İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, 1 Eylül 1967’de Iğdır’ın Melekli beldesinde dünyaya geldi.
Oğan, 1989’da Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisansını aynı üniversitede Bankacılık Bölümü’nde, doktorasını ise Moskova Uluslararası İlişkiler Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nde yaptı.
Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde araştırma görevlisi, Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesinde öğretim görevlisi ve Dekan Yardımcısı görevlerinde bulundu.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Azerbaycan Temsilciliğini yapan Oğan, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Rusya Ukrayna Araştırmaları Masası Başkanlığı görevini yürüttü.
Oğan, 2004’te Türkiye Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi’ni (TÜRKSAM) kurdu.
12 Haziran 2011’de Türkiye genel seçimlerinde MHP’den Iğdır milletvekili seçildi.
26 Ağustos 2015’te MHP’den ihraç edildi. Açtığı davayı kazanarak 2 Kasım 2015’te MHP’ye geri dönen Oğan, 10 Mart 2017’de partiden tekrar ihraç edildi.
Sinan Oğan, seçmenler tarafından toplanan 111 bin 508 imzayla Zafer Partisi ve Adalet Partisinin bulunduğu Ata İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı oldu.
