İran’ın çeşitli eyaletlerindeki okullarda yaklaşık 3 aydır görülen toplu zehirlenme vakalarıyla ilgili araştırmalar sürerken birçok şehirde onlarca kız öğrencinin daha zehirlendiği bildirildi.
İran’ın resmi ajansı IRNA’ya göre, Kuzey Horasan, Fars, Rezevi Horasan, İsfahan, İlam ve Huzistan eyaletlerinde yeni zehirlenme vakaları görüldü.
Kuzey Horasan Eğitim Genel Müdürü Ebulkasım Ekberi, eyaletin Bocnurd şehrindeki iki okulun 46 kız öğrencisinin zehirlenme belirtileriyle hastaneye kaldırıldığını açıkladı.
Ekberi, öğrencilerin mide bulantısı, halsizlik ve baş dönmesi gibi şikayetleri olduğunu belirterek durumlarının iyi olduğunu aktardı.
Fars eyaletinin Şiraz ve Servistan şehirlerinde de 24 öğrenci benzer semptomlarla hastaneye kaldırıldı.
İlam eyaletinin Eyvan, İsfahan eyaletinin Kaşan, Rezevi Horasan eyaletinin Meşhed ve Huzistan eyaletinin Ahvaz şehirlerinde de onlarca öğrencinin benzer şikayetlerle hastanelere kaldırıldığı kaydedildi.
Öte yandan, Huzistan eyaletinin 6 şehrinde şimdiye kadar 700 kız öğrencinin zehirlendiği, söz konusu öğrencilerden 200’ünün ise müşahede altına alındığı kaydedildi.
İran’daki kız öğrencilerin zehirlenme vakaları
İran’da 30 Kasım 2022’den bu yana okullardaki toplu zehirlenme vakaları dikkati çekiyor. Kum, Loristan, Tahran, Erdebil, Kirmanşah, Simnan, Mazenderan, Çeharmahal ve Bahtiyari, Elburz, Kuzey Horasan, Zencan, Fars, Batı Azerbaycan, Huzistan ve Rezevi Horasan eyaletlerinde yaklaşık 100 günde, iki bini aşkın öğrencinin zehirlendiği belirtiliyor. Öğrencilerde, solunum sıkıntısı, mide bulantısı, baş ağrısı ve uzuvlarda uyuşma gibi belirtiler görülüyor.
Nedeni henüz net olarak açıklanmayan zehirlenme vakalarıyla ilgili çalışma yürüten Meclis Eğitim, Araştırma ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Alirıza Monadi Sefidan, “Yapılan takip ve test sonuçlarına göre, okullarda kullanılan zehirde N2 (diazot) gazının bulunduğu tespit edildi.” açıklamasında bulunmuştu.
İran Eğitim ve Öğretim Bakan Yardımcısı Yunus Penahi ise 26 Şubat’ta düzenlediği basın toplantısında, öğrencilerin zehirlenmesinin kasıtlı olduğunu değerlendirdiklerini ifade ederek, “Bazı kişilerin başta kız okulları olmak üzere tüm okulların kapatılmasını istediği tespit edildi.” demişti.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, şüpheli zehirlenme olaylarını araştırmak üzere 1 Mart’ta İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi ve İstihbarat Bakanı İsmail Hatib ile Sağlık Bakanı Behram Aynullahi’yi görevlendirmişti.
Reisi 3 Mart’ta yaptığı açıklamada, zehirlenme vakalarını, “düşmanın halkta korku ve umutsuzluk yaratma komplosu” olarak nitelendirmişti.
Rejim muhaliflerinin iddiasına göre, olayın ardında, kadınların başını çektiği Mahsa Emini gösterilerinin intikamını almak isteyen İran yönetimi içerisindeki bazı radikal gruplar var.
İran Eğitim Bakanı Yusuf Nuri ise devam eden zehirlenme vakalarıyla ilgili 5 Mart’ta yaptığı açıklamada “Velilerin endişesini anlıyoruz ve özür diliyoruz. Konuyu ciddiyetle takip ediyoruz. Bir an önce konunun aydınlığa kavuşturulmasını bekliyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
Mahsa Emini gösterileri
İran’ın başkenti Tahran’da 13 Eylül 2022’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşat devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini 16 Eylül’de yaşamını yitirmişti.
Emini’nin ölümü üzerine memleketi Sakkız’da 17 Eylül 2022’de başlayan gösteriler, ülke geneline yayılarak yönetim karşıtı protestolara dönüşmüştü.
Aylarca süren olaylarda yaklaşık 500 gösterici öldürülmüş, yüzden fazla da emniyet görevlisi hayatını yitirmişti.