Göğüs Hastalıkları Uzmanları Dr. Havva Yeşildağlı ve Dr. Emine Kamiloğlu, Kuzey Kıbrıs’ta hastaneye yatan Covid-19 hastalarıyla ilgili mevcut verilerle yürüttükleri çalışmada, belirlenen süre boyunca aşısız gruptaki ölüm oranının, tam aşılı veya hatırlatma dozunu yapmamış hastaların 3 katı olduğunu tespit etti.
Yeşildağlı ve Kamiloğlu, ülkede belli dönemlerde baskın Covid-19 varyantlarını da karşılaştırarak, Kuzey Kıbrıs’ta Delta varyantından hastaneye kaldırılma, yoğun bakıma yatırılma ve ölüm oranının, Omicron varyantına göre önemli ölçüde daha yüksek olduğunu kaydetti.
Covid-19 için alınan önlemlerden dolayı, diğer bulaşıcı solunum yolu hastalıklarının da son 2 yılda daha az görülmeye başlandığına dikkat çeken uzmanlar, bu yıl Covid-19’dan daha çok diğer hastalıkları görmeyi beklediklerini belirtti.
Kıbrıslı Türk Göğüs Hastalıkları Uzmanları Dr. Havva Yeşildağlı ve Dr. Emine Kamiloğlu, Avrupa Solunum Derneği’nin (European Respiratory Society/ERS) bu yıl İspanya’da düzenlediği kongresine katılarak, Kuzey Kıbrıs’taki pandemi hastalarına yönelik ilk geriye dönük çalışma özelliğini taşıyan ve 3 farklı araştırmadan oluşan çalışma bulgularını, diğer ülkelerin bilim insanlarına aktardı.
Kuzey Kıbrıs’taki Covid-19 verilerinin bilimsel olarak çalışılmasının öneminin yanında, uluslararası platformda da paylaşılmasının önemine dikkat çeken uzmanlar, ilerleyen dönemde de bu çalışmayı daha kapsamlı olarak sürdürmeyi planladıklarını ifade etti.
– “Diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda, Kuzey Kıbrıs’ın bu süreci çok daha iyi geçirdiğini gördük. Gerek aşı, gerekse tedavi bakımından büyük eksikler yaşamadık”
Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkeden uzmanların, kendi ülkelerindeki pandemi sürecini paylaştıkları kongrede, hem Kuzey Kıbrıs’taki bulguları paylaşan hem de diğer ülkelerdeki süreci takip etme fırsatı elde eden Yeşildağlı ve Kamiloğlu, “Kuzey Kıbrıs’ın bulguları, diğer ülkelerle uyuşuyor. Paralel bir süreç yaşadık” yorumunda bulundu.
Diğer ülkelerle Kuzey Kıbrıs’ın farkının olumlu açıdan olduğuna dikkat çeken doktorlar, ülkede Türkiye’den ve Avrupa Birliği’nden gelen destekle aşıya rahat erişildiğini, aşırı can kayıplarının yaşanmadığını, küçük bir ülke olunmasından dolayı ise doktora her zaman ulaşılabildiğini aktardı ve “Dünyada, göğüs hastalıkları uzmanlarının bütün hastaları gördüğü başka bir ülke yoktur” ifadelerini kullandı.
Şu anda Covid-19’un ülkede hafif seyrettiğini, eskiden günde 300-400 hastaya bakarken artık 5-10 hastanın geldiğini ve hastanede sadece 3 kişinin yattığını bildiren uzmanlar, Covid-19 önlemleri sayesinde daha önceki yıllarda çok görülen, influenza, domuz gribi gibi salgınların son 2 yılda az görüldüğü, bu kış Covid-19’dan çok diğer bulaşıcı solunum yolu hastalıklarını görmeyi beklediklerini söyledi.
– “Bu çalışmada ortaya çıkan veriler, aşısız kişilerde ölüm oranının 3 katına çıktığını gösterdi”
Dr. Emine Kamiloğlu tarafından kongrede sunulan ilk çalışmada aktarılanlara göre, çalışmada Covid-19 hastalığından dolayı göğüs görüntülemelerinde ilerleme görülen hastaların, yoğun bakım servisine yatış ve ölüm oranlarının, aşı durumuna göre bağlantısı incelenerek, aşısız kişilerde ölüm oranının 3 katına çıktığı tespit edildi.
Çalışma, 1 Ekim 2021 – 31 Ocak 2022 tarihleri arasında Lefkoşa Pandemi Hastanesi’ne yatan hastaların verileri temel alınarak yapıldı.
Hastaneye yatan 189 hastaya yapılan taramalarda, ilerleme görülen 81 hastanın yüzde 56’sının aşısız, yüzde 28’inin hatırlatma dozsuz ve yüzde 16’sının tam aşılı olduğu, aşısızların yüzde 22’sinin, hatırlatma dozsuz kişilerin yüzde 13’ünün, tam aşılıların ise yüzde 7,7’sinin hayatını kaybettiği kaydedildi.
– “Delta varyantında hastaneye kaldırılma, yoğun bakıma yatırılma ve ölüm oranları Omicron varyantına göre önemli ölçüde yüksek”
Hastaneye yatırılma, yoğun bakım servisinde tedavi ve ölüm oranlarında, Omicron ve Delta varyantlarına göre Kuzey Kıbrıs’ta bir farklılık olup olmadığını araştıran Kamiloğlu’nun 2’nci çalışmasında ise, Delta varyantında hastaneye kaldırılma, yoğun bakıma yatırılma ve ölüm oranlarının Omicron varyantına göre önemli ölçüde yüksek olduğu görüldü.
Farklı varyantların baskın olduğu Aralık 2021 ve Ocak 2022 tarihlerinde yapılan çalışmada, Delta varyantının baskın olduğu aralık ayında, pozitif hastaların yüzde 5,5’inin hastaneye yatırıldığı, yüzde 1’inin yoğun bakıma alındığı ve yüzde 0.53 ölüm oranı olduğu tespit edildi.
Omicron varyantının baskın olduğu 2022’nin ocak ayındaki hastalara bakıldığında da, yüzde 1,8’inin hastaneye yatırıldığı, yüzde 0,3’ünün yoğun bakıma alındığı ve yüzde 0.018 ölüm oranı olduğu kaydedildi.
– “Ek oksijen terapisine ihtiyaç duyulan hastalarda, aşı durumu, yoğun bakım servisine yatış oranlarını etkilememekle beraber, aşısız grupta ölüm oranı ikiye katlandı”
Dr. Havva Yeşildağlı da, Covid-19 nedeniyle ek oksijen terapisine ihtiyaç duyan hastaların aşı durumunun, yoğun bakıma yatma ve ölüm oranına etkisini inceleyerek, aşı durumumun yoğun bakım servisine yatış oranlarını etkilemediğini ancak aşısız grupta ölüm oranının iki katı olduğunu gözlemledi.
Ekim 2021-Ocak 2022 süresi boyunca hastaneye yatan Covid-19 hastalarının verileri kullanılan çalışmada, ek oksijen ihtiyacı duyulan aşısız 52 kişinin yüzde 38’inin yoğun bakıma alındığı, yüzde 19’unun ise vefat ettiğini belirtildi. Aşılı kişilerde ise, ölüm oranı yüzde 9.8 olarak tespit edildi.TAK/BRT
