Anayasa Mahkemesi, yerel seçimlerin kasım ayına ertelenmesini öngören Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nı Anayasa’ya aykırı bularak, Yasa’nın iptal edilmesine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi, bugün, ana muhalefet Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) tarafından, yerel seçimlerin kasım ayına ertelenmesini öngören Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası hakkında dosyalanan davanın incelenmesini tamamlayarak kararını açıkladı.
CTP, yerel seçim tarihinin Anayasa’ya aykırı şekilde belirlendiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Değişiklik Yasası, yer yıl haziran ayında yapılan yerel seçimlerin kasıma ertelenmesini öngörüyor.
Bugünkü kararda, Yüksek Mahkeme Başkanı Narin Şefik başkanlığındaki Anayasa Mahkemesi, Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’na ilişkin kararını gerekçeleriyle açıklayarak, söz konusu yasanın Anayasa’nın 119’uncu maddesine aykırı olduğuna oy birliğiyle karar verdi. Anayasa Mahkemesi, Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nın iptaline hükmetti.
Narin Şefik tarafından okunan kararda, yasanın eski haliyle, yerel seçimlerin seçim döneminin sona erdiği yılın haziran ayının Cumhuriyeti Meclisi tarafından saptanan gününde yapılmasını öngördüğünü, değiştirilmiş şeklinde ise yerel seçimlerin seçim döneminin sona erdiği yılın kasım aynın son pazar gününde yapılmasının öngörüldüğünü aktardı. Şefik, yasanın değiştirilmiş şeklinde, seçimlerin, Meclis’in gün belirlemesine gerek olmaksızın kasım ayının son pazar günü olarak belirlendiğine işaret etti.
Narin Şefik, KKTC’de son yerel seçimlerin 24 Haziran 2018 tarihinde yapıldığına işaret ederek, gerek Seçim ve Halk Oylaması Yasası gerekse Anayasa’nın 119’uncu Maddesi altında yerel seçimlerin Haziran 2022’de yapılmasının gerekli olduğunu belirtti.
Şefik, Yüksek Seçim Kurulu’nun bir yazıyla Cumhuriyet Meclisi’nden haziran ayı içerisinde seçim tarihinin belirlenmesini talep ettiğini ancak Meclis’in seçimin haziranda yapılabileceği son tarih olan 26 Haziran’dan iki gün önce Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nı oy birliği ile kabul ettiğini anımsatarak, sonuç olarak Haziran 2022’de yerel seçimlerin yapılmadığını söyledi. Şefik, Cumhuriyet Meclisi’nin Anayasa ve Seçim ve Halkoylaması Yasası altında Haziran 2022 ayı içerisinde seçim tarihini belirlememiş olmasının Anayasa’nın 119’uncu maddesine aykırı bir davranış olduğunu söyledi.
Şefik, “Anayasa Mahkemesi, huzurundaki davanın Anayasa’ya aykırı olup olmadığını incelemekle yükümlüdür. Kararın; yerel seçimlerin yapılması noktasında ne olacağını düşünmek milletin temsilcilerinden oluşan Cumhuriyet Meclisi’ne aittir.” dedi.
Narin Şefik, yasal değişikliğin nelere yol açacağının incelenmesinde yasanın gerekçelerine bakılması gerektiğini belirterek, söz konusu yasasının genel gerekçesinde reform yapılabilmesi ve Haziran 2022’deki seçimlerin devlet mali işleyişinde aksamalara yol açacağı vurgulanarak ertelenmesinin öngörüldüğünü hatırlattı.
Narin Şefik, her iki genel gerekçede farklı nedenlerle yerel seçimin haziran ayı yerine kasım ayında yapılmasını öngördüğünü, Haziran 2022’de, Anayasaya göre gerekli olan ve yapılmayan yerel seçimlerin 27 Kasım’a ertelendiğini belirterek, bunun Anayasa’nın 119 Maddesine aykırı olduğunu söyledi.
-“Yasa altında görev sürelerinin uzatılması Anayasa’ya aykırı ”
Ayrıca Şefik, Değişiklik Yasası’nın belediyelerde seçilmiş kişilerin görev sürelerinin sona ermesine rağmen 27 Kasım’a kadar devam etmelerini mümkün kılmaya devam ettiğine işaret ederek, Anayasa Mahkemesi’nin, yasa altında görev sürelerinin uzatılmasının Anayasa’ya aykırı olduğuna kadar verdiğini de söyledi.
-Sorakın: “UBP’nin yasa tanımaz, Anayasa tanımaz tutumu bir kez daha hukuktan geri dönmüştür”
Anayasa Mahkemesi’nin kararı sonrası basına açıklamalarda bulunan CTP Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın, “Ulusal Birlik Partisi’nin yasa tanımaz, Anayasa tanımaz tutumu bir kez daha hukuktan geri dönmüştür” değerlendirmesinde bulundu.
Sorakın, yerel seçimlerin ertelenmesini öngören Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdıklarını ve Mahkeme’nin bu yasanın Anayasa’ya aykırı olduğuna oy birliğiyle karar verdiğine işaret ederek, “Bu nedenle 27 Kasım’da yapılması tasarlanan yerel seçimler yok hükmündedir. Belediye Başkanlarının o tarihe kadar uzatılmış olan görev süresi de yok hükmündedir. Anayasa ihlali yapılmıştır. Dolayısıyla Meclis’in oturup yeni bir karar vermesi lazımdır” dedi.
Sorakın, Anayasa ve yasalara uygun hareket edilmesinin önemine işaret ederek, Mahkeme’nin verdiği kararı saygı ile karşıladıklarını söyledi.
Genel Sekreter Sorakın, bir soruya yanıtında, “Ülkenin bir kaos ortamının içerisinde olduğunu” belirterek, “Anayasa, delinmiştir, haziranda yapılması gereken erken seçimler maalesef yapılmamıştır” diyerek Cumhuriyet Meclisi’nin “konsensus” ile bu konuda yeni bir karar üretmesi gerektiğini belirtti.
-Solyalı: “Anayasa Mahkemesi, Değişiklik Yasası’nın Anayasa’nın 119’uncu Maddesine aykırı olduğunu tespit etti”
CTP Milletvekili Ürün Solyalı, yerel seçimlerin haziran ayından kasım ayına ertelenmesini öngören Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası konusunda Anayasa Mahkemesi’nin bir iptal kararı ürettiğini belirtti.
“Mahkeme Değişiklik Yasası’nın bütününü iptal etmiştir” diyen Solyalı, “Yasa iki parçadan oluşan bir Değişiklik Yasası idi. Birincisi; bu yıl ve bundan sonraki yerel seçimlerin kasım ayına ertelenmesi ve ikincisi ise; yenileri seçilene kadar eski yerel yöneticilerin yasa tahtında aynı yetki ile görevlerine devam etmesi idi. Anayasa Mahkemesi, bu iki unsurun, bu değişikliğin de Anayasa’nın 119’uncu Maddesine aykırı olduğunu tespit etti” dedi.
Ayrıca Solyalı, Anayasa Mahkemesi’nin bugünkü kararında “çok önemi” bir cümle kullandığına işaret ederek, “Mahkeme, ‘yaratılan kaosun çözümü Anayasa Mahkemesi’nde değildir’ dedi…Bir kaos yaratılmıştır. Bunun olmaması için gerek Yüksek Seçim Kurulu, takvimin doğru işlemesi adına, Cumhuriyet Meclisi Başkanlığına, 26 Haziran’da yapılması için talep yazısı göndermiş, gerekse muhalefet partileri, seçimin, Anayasa’ya uygun olarak 26 Haziran 2022 tarihinde yapılmasıyla alakalı karar önerisi vermiş olmasına rağmen, çoğunluğu elinde bulunduran hükümet bunu aynı gün reddetmiş. Mahkeme, bunu kararında yansıttı. Dolayısıyla tüm bu Anayasa’ya uygun olması gereken, hukukun üstünlüğüne bağlı kalınması gereken süreçlerin göz ardı edildiğini ve bugün yaratılan kaostan da Mahkeme’nin sorumlu olmayacağını söyledi” dedi.
Solyalı, “Bugün bu kaosun sorumlusu olarak da artık hükümet, gerek belediyelerle gerekse muhalefet partileriyle Meclis’te yeni bir seçim tarihi belirlemek adına konsensusu sağlamak zorundadır” dedi.
-Yalınkaya: “Bağımsız yargı bizim son kalemizdir”
Belediye Emekçileri Sendikası (BES) Başkanı Mustafa Yalınkaya da, mahkeme kararı sonrasında yaptığı açıklamada, “Bu ülkede yasa tanımayan, Anayasayı katletmeye çalışan bir zihniyetle karşı karşıyayız ama hep şunu söyledik: Bizim son kalemizdir bağımsız yargımız. Bu anlamda gururluyuz” dedi.
Yalınkaya, belediye emekçilerin içine düşürüldüğü “kaotik” durumdan dolayı üzgün olduklarını belirterek, “‘Ben bilirim, ben yaparım’ diyen bir zihniyetle karşı karşıyayız. Çalışanlarımız, bu hukuk tanımaz zihniyet yüzünden bir kaosa, belirsizliğe sürüklenmiş durumdadır” dedi.
“Bizi bu kaotik durumun içine düşürenler şimdi ne açıklayacaklar” diye soran Yalınkaya, “Eğer vicdanları sızlıyorsa bu hükümetin derhal istifa etmesi lazımdır” dedi. TAK
