Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaş nedeniyle derinleşen enerji krizi sadece Avrupa’da değil Asya ülkelerinde de fiyat artışları, yüksek talep ve yetersiz arz gibi problemleri ortaya çıkardı.
Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy’nin LNG ve Elektrik Piyasaları Analisti Kaushal Ramesh, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de fiyatların yükselişinin sürdüğünü söyledi.
Asya spot piyasalarında da gaz fiyatlarının yükseldiğine dikkati çeken Ramesh, Asya piyasalarında Güney ve Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerindeki ülkelerin yüksek fiyatları karşılayamamaları nedeniyle “kara kış” ile karşı karşıya kalabileceklerini belirtti. Ramesh, “Fuel-oil veya kömür gibi alternatif kaynaklara yöneliş de olacaktır ancak bunu yapamayan ülkeler kesinti risklerini yaşayabilecektir.” dedi.
Ramesh, Japonya ve Güney Kore gibi Asya’daki OECD ülkelerinin Avrupa ile rekabet gücüne sahip olduğunu, ancak gelecek kış Asya ile Avrupa arasında bir çekişme yaşanacağını ifade etti.
Yüksek LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) fiyatları nedeniyle gaz satın alamayacak Asya ülkelerinin elektrik kesintileriyle karşılaşacağını dile getiren Ramesh, “Pakistan’ın bazı bölgeleri hazirandan bu yana 12 saatlik kesintilerle karşı karşıya kalırken gübre farikalarından elektrik santrallerine yeniden gaz tahsisi yapıldı ve bir gıda krizine zemin hazırlanmış oldu. Ülkenin azalan döviz rezervleriyle birleştiğinde enerji sıkıntısı Pakistan’ı geri dönüşü yıllar alabilecek kısır bir ekonomik sarmalın içine sokabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Güney Kore kasıma kadar LNG depolarını yüzde 90 doldurabilir”
Ramesh, yüksek fiyat ortamı, devam eden sıcak hava dalgası gibi sebeplerle gaz talebinin yükseldiğini ve bunun da bazı LNG kargolarının Asya’dan Avrupa’ya kaymasına neden olduğunu söyledi.
Pakistan’ın yanı sıra Bangladeş’in de temmuz başında ülke çapında elektrik kesintisi yaşadığına dikkati çeken Ramesh, şöyle devam etti:
“Bangladeş’te mağazalar ve alışveriş merkezleri gibi ticari binaların çalışma saatleri sınırlandı. Benzer şekilde sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) dolum istasyonlarında ulaşım sektörüne her gün 6 saat boyunca gaz verilemiyor. Bununla birlikte Gazprom’un Hindistan’a sözleşmeli tedariki kesmeye başlamasının ardından Hindistan’ın devlet doğal gaz şirketi GAIL de alarm verdi.”
Ramesh, Çin’in imalat anketi faaliyetlerinin temmuzda daralmaya devam ettiğine dikkati çekerek, “Sıfır Kovid politikasının 2023’e kadar devam edebileceğine dair endişeler var. Çin’in LNG ithalatı mayıs-temmuz döneminde yıllık bazda yüzde 30 azaldı ve 2022’de muhtemelen sadece 67 milyon ton olacak. Bu durumda ‘en büyük LNG ithalatçısı unvanını’ Japonya’ya geri verecek.” diye konuştu.
Tayland’ın Nong Fab terminali için 45 dolardan birçok LNG kargosu satın aldığını belirten Ramesh, Kuzeydoğu Asyalı alıcıların çoğunun Avrupa’nın durumunu yakından izlediğini ve kısa vadeli kargolar satın alarak kışa hazırlandığını ifade etti.
Ramesh, Güney Kore’nin kasıma kadar LNG depolarını yüzde 90 doldurabileceğini dile getirerek şunları kaydetti:
“Bu seviye, şiddetli bir kış için yeterli olur. Japonya yılın başlarında kış mevsiminin çok rekabetçi olacağını öngördü ve oradaki firmalar muhtemelen buna göre ihtiyati tedbirler aldı. Asya’daki ani alımlar nedeniyle fiyatlarda bir artış görmüyoruz ancak Japonya ve Güney Kore’deki bazı Asyalı alıcılar Avrupa ile rekabet ediyorlar. Bu rekabet de fiyatların Asya piyasasında bir milyon İngiliz termal birimi (Mmbtu) başına 40 doların üstünde kalmasına neden olacaktır.”