Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu toplantısı güncel konuşmaların ardından tamamlandı ve Genel Kurul yaz tatiline girdi.
Anayasa gereği, haziran ayı sonuna kadar çalışan ve ekim ayının ilk iş günü kendiliğinden toplanan Cumhuriyet Meclisi, yaz aylarında Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Meclisi Başkanı, Bakanlar Kurulu veya en az on milletvekilinin istemi üzerine olağanüstü toplantıya çağrılabiliyor.
Genel Kurul olağanüstü toplantıya çağrılmaması halinde sonraki ilk toplantısını 3 Ekim 2022 saat 10.00’da yapacak.
-Uluçay
Güncel konuşmalar sırasında CTP milletvekilli Teberrüken Uluçay “Çarşı, Ekonomi ve Siyaset” başlıklı konuşma yaptı.
Yangına işaret ederek, önceden belirli önlemlerin alınmasının şart olduğunu vurgulayan Uluçay, yangın söndürme çalışmalarında yer alan herkesin ülkenin geleceğine sahip çıkma adına önemli bir görev yaptığını anlattı.
Ülkede ekonomik belirsizliğin sürdüğünü, çarşının endişeli olduğunu söyleyen Uluçay, siyasetin ise ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlara odaklanmak yerine günü birlik sorunlarla uğraştığını kaydetti.
Hayat pahalılığının neden 2 ayda bir ödenmesi gerektiğini defalarca anlattıklarını söyleyen Uluçay, fakirleşmenin çarşıyı etkilediğine işaret etti.
Asgari ücretin güncellenmesi konusunu da daha önce gündeme getirdiklerini kaydeden Uluçay, en azından bu yıla özgü 2 ayda bir asgari ücret belirlenmesi gerektiğini söyledi.
Uluçay, Türkiye Cumhuriyeti’nin enflasyonla mücadelede sadece para basmakla yetinmeyip hayat pahalılığının önüne geçebilmek , atın alma gücünü desteklemek için maaş artışlarından üreticilere desteklere, çeşitli adımlar attığını kaydetti.
Dövizde yaşanan düşüşe işaret eden Uluçay, en küçük döviz artışında yapılan akaryakıt zammına karşı, bu düşüşte de akaryakıt fiyatlarının düşürülmesi gerektiğini vurguladı.
Uluçay, güven yaratıcı önlemler çerçevesinde bir planlama ortaya konması gerektiğini de söyledi.
Zeytinyağı ihracatı konusundaki gelişmelere işaret eden Uluçay “Bu açılımın ülkeyi nereye taşıyabileceği ve aslında KKTC’nin ekonomik kapasitesini nereden nereye getirebileceği konusunda önce hayal kurmamız, sonra da bunu gerçekleştirmek için gerekli adımları atmamız gerekiyor” dedi.
Gezer santrallerin belki üretim açığını ortadan kaldıracağını ancak maliyetleri de yükselteceğini dile getiren Uluçay, ara bölgede güneş enerjisi üretilmesi için gerekli çalışmaların başlatılması gerektiğini ifade etti.
Kısa vadede hayat pahalılığı ödeneğinin yıl sonuna kadar iki ayda bir ödenmesinin mutlak bir zaruret olduğunu tekrarlayan Uluçay, özel sektör çalışanlarına prim desteği verilmesinin gerekli olduğunu da dile getirdi.
Birinci girdi kaynağı elektrik ve akaryakıt olan işyerlerine en az 6 ay için bir desteğin gündeme gelmesi gerektiğini dile getiren Uluçay, yapılacak ihalelerin Ankara değil Lefkoşa’da açılmasının da ekonomiye katkı vereceğini söyledi.
-Şahiner
Ardından CTP Lefke Milletvekili Salahi Şahiner, “Hükümetin Yıl Sonu Karnesi” konulu güncel konuşma yaptı.
Şahiner “Gayrimeşru” olarak tanımladığı hükümetin karnesinin “vukuatlarla” ve “Anayasa “ihlalleriyle” dolu olduğunu söyledi.
Üreticilerin tarlalarını ve aletlerini satılığa çıkardığını, “bir daha üretmem” dediğini söyleyen Şahiner, girdi maliyetlerindeki artışa işaret ederek, üretimin ekonomik akla aykırı hale getirildiğini ifade etti.
Binlerce narenciye ağacının bu nedenle satıldığını söyleyen Şahiner “tek bir faydanız olduysa, bu kış odun sıkıntısı yaşamayacağız” dedi.
Çıkan yangına çok geç müdahale edildiğini dile getiren Şahiner, orman yollarının yeterli genişlikte olmadığını da kaydetti, zamanında alınmayan tedbirler nedeniyle yangının büyüdüğünü dile getirdi.
Şahiner öte yandan belki de yangında kaybedilen ağaç kadar ağacın çam kese böceğine karşı gerekli ilaçlama yapılmadığı için kaybedildiğini söyledi.
“Kıb-Tek’te tuz kokmuştur” diyen Şahiner, dün yaptığı konuşmaya değindi. Rüşvet iddialarına yeniden değinen Şahiner, “AKSA’ya kaynak var ama yatırıma kaynak yok mu” diye sordu.
Yakıt alımlarıyla ilgili süreçlere işaret eden Şahiner, “Bu yaşananlara vesile olanlar yargılanacak” dedi.
Hem yakıt kalitesi hem de fiyatı konusunda sorunlar olduğunu ifade eden Şahiner, Kıb-Tek’teki borcun da bu gibi yaklaşımlar nedeniyle biriktiğini söyledi.
Şahiner, sayaç ihalelerinde yaşanan sorunlara da değindi.
Türkiye’den sağlanacak mobil elektrik santrallerinin dizel yakıtla çalıştığını dile getiren Şahiner, yakıt bedelinin 9 TL olacağını kaydetti, mevcut santrallerde bunun bedelinin 3,2 TL olduğunu kaydetti.
Mobil santrallerin yakıt maliyetinin Güney’den alınacak bedelin iki katından fazla olduğunu kaydeden Şahiner, Kıb-Tek’te yapılanların uzun süre tartışılacağını anlattı.
Şahiner konuşmasında, hayat pahalılığının yüzde 60’ın altında olamayacağını da söyledi.
Deniz sularına lağım karıştığını da anlatan Şahiner, bunların gündeme bile getirilemediğini dile getirdi.
Şahiner’in konuşmasını tamamlamasının ardından bazı milletvekilleri, kendisinin, denizlerin temizliği ve maliyenin hesaplamaları konusunda yapılan açıklamalara itiraz etti ve sözlü tartışma çıktı.
-Hamzaoğulları
CTP İskele Milletvekili Biray Hamzaoğulları, “Meclis Kapanırken Atama Hükümet ve Sıkıntılar” konulu güncel konuşma yaptı. Ekonomik krize işaret eden ve insanların büyük sıkıntı çektiğini kaydeden Hamzaoğulları “memleket yönetiyorsunuz, biraz daha samimi olun” dedi.
Yerel seçimin 27 Kasım’da yapılamayacağını söyleyen Hamzaoğulları, 1 Ekim’de Meclis’in açılacağına işaret ederek, seçim yasaklarının nasıl idare edileceğini sordu.
Dipkarpaz İlkokuluna gönderilen öğretmenin oraya gitmeden Düzova’ya görevlendirme aldığını dile getiren Hamzaoğulları, görevlendirmeler konusunda yaşanan sorunlara işaret etti.
Dipkarpaz yolunun yıllarca yapılmadığını söyleyen Hamzaoğulları, Erenköy çevre yolunun da yarım bırakıldığını kaydetti.
İskele Karpaz’da eğitime daha çok önem verilmesi gerektiğini dile getiren Hamzaoğulları, Yenierenköy Sosyal Hizmetler Dairesi’ne bu alanda yetişmiş kişilerin alınması gerektiğini söyledi.
Toplu taşımacılık için mayıs ayı ödemelerinin yapılmadığını dile getiren Hamzaoğulları, toplu taşımacıların artık yakıt alamaz hale geldiğini ifade etti.
-Taçoy
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy da, konuşmalara yanıt vermek üzere kürsüye çıktı. Şahiner’in deniz kirliliğinden bahsettiğini ancak işaret edilenin münferit bir konu olduğunu ve hemen müdahale edildiğini söyleyen Taçoy bölgede ölçümlerin sürdüğünü kaydetti.
Hayat pahalılığından bahsedildiğini ancak bugün eksi enflasyonu olan ülkelerde bile enflasyon görüldüğünü dile getiren Taçoy, ithalata dayalı ülkelerde bunun daha fazla yaşandığını kaydetti.
Sadece hayat pahalılığı ile değil ekonomik paketlerle bu durumun yarattığı kötü sonuçları çözmeye çalıştıklarını anlatan Taçoy, bununla ilgili açıklamaların da yapılacağını dile getirdi.
Bu ay sonuna kadar asgari ücreti tespit edip ilan etmeyi arzuladıklarını söyleyen Taçoy, hayat pahalılığını asgari ücrete yansıtmanın en büyük arzusu olduğunu, bunu yaparken çalışanın emeğinin boşa gitmemesi, işverenin tolere edebileceği bir rakam oluşması, emeklilere ödenen maaşlar anlamında sosyal sigortaların artıda olması gibi unsurlara önem verdiklerini kaydetti.
Yurt dışından akitli şekilde gelecek iş gücü için ayrı bir asgari ücret belirlenmesi konusunun da belki ileriki dönemlerde gündeme gelebileceğini dile getiren Taçoy bunun şu an asgari ücretin üstünde olduğunu söyledi, ileriki dönemde bunun asgari ücretin altında da tutulabileceğini anlattı.
Şu anda Sosyal Sigortanın artıda olduğunu dile getiren Taçoy, yapılacak hayat pahalılığıyla birlikte bu durumun değişeceğini söyledi.
Enflasyon muhasebesi konusuna da değinen Taçoy, önümüzdeki günlerde açıklanacak pakette tüm bu konuların yer alacağını dile getirdi.
Kendisine sorulan bir soru üzerine, tüm sosyal sigortalıların geriye dönük primlerinin tamamlanmış durumda olduğunu kaydeden Taçoy, hiçbir mağduriyet kalmadığını söyledi, bunun Maliye’den destek almadan, öz kaynaklarla yapıldığını kaydetti.
Taçoy bir diğer soru üzerine, yurt dışından gelecek çalışanların farklı bir asgari ücrete tabi olup olmaması konusunu ele alırken konunun kapsamlı şekilde düşünülmesi gerektiğini dile getirdi.
Yine soru üzerine, fuel oil arzının gittikçe düştüğünü anlatan Taçoy, bundan sonra fuel oil bulmanın gittikçe daha zorlaşacağını söyledi, doğal gaz kullanımına geçilmesi ve bu yönde gerekli yatırımların şimdiden yapılması gerektiğini anlattı.
Ardından UBP İskele Milletvekili Emrah Yeşilırmak, “Yerel Yönetimlerin Önemi ve Yerelleşme Süreçleri” konulu güncel konuşma yaptı.
Yangın nedeniyle halka geçmiş olsun dileklerini ifade eden Yeşilırmak, söndürme sürecine katkı koyan tüm kesimlere teşekkür etti.
Yerel yönetimler mevzuatında yapılacak çalışmalara değinen Yeşilırmak, bir reformun kaçınılmaz olduğunu kaydetti.
28 belediyenin idari ve ekonomik olarak sürdürülebilir bir durumda olmadığını dile getiren Yeşilırmak, ekonomik çarpan etkisi için belediyelerin birleştirilmesi gerektiğini ifade etti.
Gelişmekte olan ülkelere bakıldığında özellikle yerelleşme süreçlerine çok fazla önem verildiğinin görülebileceğini anlatan Yeşilırmak, kalkınmanın yerelden başlayabileceğini söyledi.
Yeşilırmak, bu anlamda reformun asla kaçırılmaması gereken bir fırsat olduğunu söyledi.
Reformlarla nelerin murat edildiğini, yurt dışından örnekler vererek açıklayan Yeşilırmak, dünyanın gelişmiş ülkelerinde belediyelerin birleştirilerek, yerel otorite sayılarının azaltıldığını örnekleriyle anlattı.
Ölçek büyüdükçe bütçe açıklarının azaldığına dair çalışmalar olduğunu dile getiren Yeşilırmak, araştırmaların çoğunda belediye birleşmelerinin idari harcamaları da azalttığını ortaya koyduğunu dile getirdi.
Yeşilırmak, maliyetleri aşağı çekmek ve kamu harcamalarında verimliliği sağlamanın dünyada önde gelen uygulamalardan olduğunu vurguladı.
Yeşilırmak’ın konuşması üzerine kürsüye çıkan CTP Milletvekili Devrim Barçın, CTP’nin ve UBP’nin yerel yönetimlere yaklaşımının çok farklı olduğunu dile getirdi.
CTP’nin hükümette olduğu dönemde belediyelere verilen ek bütçede gerçekleşen rakamdan bile fazla ödenek sağladıklarını söyleyen Barçın, şu an durumun çok farklı olduğunu ifade etti.
Bunun üzerine tekrardan söz alan Yeşilırmak, ilgili yasa gereği öngörüye göre hareket edildiğini dile getirdi. Şu anda da öngörü üzerinden hareket edildiğini anlatan Yeşilırmak, ortada yasa koyucunun yaptığı bir yanlış olduğunu söyledi.
Böylece Genel Kurul bugünkü oturumunu tamamlayarak, yaz tatiline girdi.
