Başbakanlık AB Koordinasyon Merkezi’nden sorumlu Başbakanlık Müsteşarı Hüseyin Amcaoğlu, Yeşil Hat Tüzüğü üzerinden hayvansal olmayan tüm işlenmiş gıdaların ihracatına izin verilmesi ve denetimlerin KKTC‘de yapılması için çalıştıklarını belirtti.
Hüseyin Amcaoğlu, işlenmiş ürünlerin Yeşil Hat Tüzüğünden faydalanarak gümrüksüz ihraç edilmesiyle ilgili TAK’a açıklamada bulundu. Amcaoğlu, devlet olarak pek çok işlenmiş ürünün ihracatı için ciddi bir çalışma içerisinde olduklarını, bu konuda Avrupa Komisyonuna mektup gönderdiklerini, ürünler için talep edilen ambalajlar, denetimlerin nasıl olacağı, kriterler ve analizler konusunda bilgi talep ettiklerini, olumlu gelişmeler yaşanmasına rağmen resmi bir geri dönüş olmadığını ifade etti.
Amcaoğlu, üreticilere kolaylık açısından, Devlet olarak denetimlerin bal ve patateste olduğu gibi bağımsız bir kuruluş veya görevlendirilecek bir uzman tarafından KKTC‘de yapılması için de çalıştıklarını kaydetti.
Başbakanlık AB Koordinasyon Merkezi uzmanlarından Latife Turganer de Yüksel Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında ihraç edilecek patates ve balın denetiminin, belli aralıklarla yurt dışından bağımsız bir kuruluştan uzmanlar tarafından yapıldığını ve sertifikalandırıldığını, anlattı.
Altı işlenmiş ürünün Yeşil Hat Tüzüğü altında ihracatı için onay verildiğini ancak Kıbrıs Türk tarafının talebinin ürün bazında bir sınırlama olmaması yönünde olduğunu fide eden Amcaoğlu, “reçel geçerken turşu geçmeyecek mi? Ürün bazında değil de kategori bazında geçişlere izin verilmesini istiyoruz. Hayvansal ürün içermeyen işlenmiş gıdalar denmesini istiyoruz” dedi.
Hellimin Menşei Korumalı Ürün (PDO) olarak AB ülkelerine ihracatı konusuna da değinen Amcaoğlu, Kıbrıs Rum Yönetiminin Hellim ihracatına başladığını, ,Kuzeyde, PDO denetimi için Bureau Veritas’ın görevlendirildiğini ancak sağlık denetimleri için henüz bir atama yapılmadığını kaydetti. AB ülkelerine ihraç edilecek hellimin, tescile uygun üretimle ve sağlıkla ilgili olmak üzere iki denetimden geçmesi gerekiyor.
Amcaoğlu, paketlemede kullanılacak dil de dahil Kıbrıs Türk tarafına sorunlar çıkarıldığını, AB tarafından çifte standart uygulandığını, bugün itibarıyla KKTC’den iki şirketin PDO denetimi için başvuru yaptığını, bu denetimden onay almaları halinde sağlık denetimini beklemek zorunda kalacaklarını kaydetti. Amcaoğlu, henüz bu denetim için bir kurumun atanmadığını, PDO denetimi için atanan Bureau Veritas şubesinin Yunanistan merkezli olduğunu, böyle yapılınca Kıbrıs Türk tarafının her zaman endişe içinde olduğunu belirtti. Amcaoğlu, Kıbrıs Türk tarafından küçük baş hayvancılığına çok yatırım yapılmakta olduğunu, bir engel çıkarılması halinde küçük baş hayvancının çok zora gireceğini kaydetti. Bu nedenle B planının da her zaman hazır olması gerektiğini belirten Amcaoğlu, kapının Yeşil Hat üzerinden ticaretin yüzde yüz güvenilir olmadığını her an bir engel çıkarılabileceğini, o nedenle İngiltere pazarına da bakmak gerektiğini belirtti.
Hüseyin Amcaoğlu, PDO metnine göre ilk etapta PDO’lu ürünler için koyun ve keçi sütü oranının en az yüzde 25 olması gerektiğini, 2024’te yüzde 51 olması gerektiğini, Kıbrıs Rum kesiminde de bu koşuldan dolayı endişe duyulduğunu, tarihin ötelenmesi gerektiğini belirtti.
