Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda Genel Tarım Sigortası Fonu 2022 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı oy çokluğuyla onaylandı.
Oylamada 27 milletvekili kabul, 13 milletvekili ret oy kullanırken, oylamaya 7 milletvekili katılmadı.
Genel Kurul’un bugünkü toplantısında yasa tasarısının üçüncü görüşmesi ve oylaması da yapıldı.
İlk olarak, Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı, UBP Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay, yasa tasarısına ilişkin raporu okudu.
-Şahiner
CTP Milletvekili Salahi Şahiner bu sırada söz alarak, bütçenin üreticiler için önem taşıdığını söyleyerek, bütçenin gerçeği yansıtmadığını giderlerin arttığını söyledi.
Şahiner, gelir ve gider rakamlarını karşılaştırarak, gerçekleşen rakamlarda gerçeği yansıtmadığını bunun yılsonunda görüleceğini belirtti.
Fonun kapsamının yeterli olup olmadığının da tartışılması gerektiğini dile getiren Şahiner, iklim krizleri ile birlikte fon kapsamındaki ürünlerin karşılanmasının yeterli olmadığını, fonun kapsamının genişletilmesi ve bütçesinin artırılması gerektiğini belirtti.
-Rogers
HP Milletvekili Jale Refik Rogers, pandeminin üretimin önemini bir kez daha gösterdiğini söyledi.
Savaş nedeniyle tedarik zincirlerinde yaşanan sorunlara değinen Rogers, bu konuda adım atılması gerektiğini kaydetti.
Hükümetin girdi maliyetlerini düşürmek için adım atmadığını söyleyen Rogers, böyle giderse üretimden kopulacağını belirtti.
Yerli üretim için fonun önemli olduğunu dile getiren Rogers, fona girmesi gereken rakamın fona aktarılmadığını, ziraat mühendisi münhallerinin ihtiyaca rağmen açılmadığını söyledi.
Rogers, fonun çağın koşullarına uygun hale getirilmesi gerektiğini ifade etti.
-Barçın
CTP Milletvekili Devrim Barçın, fonun önemli olduğunu söyleyerek bütçenin bir öngörü işi olduğunu, ileride yapılacak siyasi ve ekonomik hareketleri belirlediğini belirtti.
2022 bütçesinin 6 ay geçtikten sonra görüşüldüğünü kaydeden Barçın, bütçedeki kalemlerin karşılığının yerel hayatta karşılığı olmadığını söyledi.
Barçın, reel anlamda bütçenin geçmesi veya geçmemesinin pratikte anlam ifade etmediğini söyledi.
Katip kadrolar konusuna değinen Barçın, baremlerle düzenleme yapılması gerektiğini kaydetti.
UBP Milletvekili Hakan Dinçyürek, fonun tarım hayvancılık ve ziraatta önemli olduğunu belirtti.
Fonun halkın üreticinin beklediği tazminat ödeme noktasında sağladığı imkanlardan şikayet edildiğini belirten Dinçyürek, Türkiye’nin yardımları ve ek kaynaklar sağlanarak kuraklık ve benzeri yüklü ödemeler yapılabildiğini kaydetti.
Dinçyürek, kişisel fikirlerini ifade ederek, fonu isminden başlayarak eleştirdiğini belirtti ve fon mu sigorta mı olduğunu sorarak, kurumun hep o günkü koşullara göre yönetildiğini, ürünler üzerinde eksiklikler bulunduğunu söyledi.
Halkın beklentisinin gününde ve geniş kapsamda tazminat ödemeleri yapılabilmesi için prim ve kapsamının yeniden ele alınması gerektiğini dile getiren Dinçyürek, sigortacılık mantığını yakalaması gerektiğini belirtti.
Dinçyürek, tasarıya oyunun olumlu olacağını kaydetti.
UBP Milletvekili Hüseyin Çavuş, fonun kurulduğu günden bugüne Türkiye’den veya direkt katkıyla üreticiyi karşılamadığını söyledi.
Kapsamın geliştirilebilmesi için yapılması gerekenler olduğunu söyleyen Çavuş, fonun üretici için önemli ve örnek bir kurum olduğunu kaydetti.
Çavuş, fonun, fonlarla ayakta duran, iyi yönetilen, veremediği hesabı olmayan güzide bir kurum olduğunu ifade ederek, fonun büyütülmesi gerektiğini söyledi.
Fona para konmadığı ama para alındığı yönündeki eleştirilere yanıt veren Çavuş, üreticinin primlerle kendini güvene aldığını, söyleyerek, “Bu kurumu yönetenlere hassasiyetlerinden dolayı teşekkür ederim.” dedi.
Daha sonra söz alan CTP milletvekili Erkut Şahali, ülkede yaşanmakta olan ekonomik yıkıma değindi.
Şahali, tarımın geleceğinden çalındığını ve bugünün güvencesinin güvence olmasından çıktığını savundu.
Fondan para çalındığını iddia eden Şahali, 5 Temmuz 2021 tarihinde alınan kararla arpadan kesinti yapılmayarak fonun önemli bir gelirden mahrum bırakıldığını, bunun ağır darbe olduğunu söyledi.
Şahali, sigortanın alınan gelirleri maksimum şekilde nemalandırması gerektiğini, kesinti yapılıp sigortaya aktarılması gereken rakama devletin isteyerek el koyduğunu, bu rakama ne olduğunu sordu.
105 milyon TL’lik kaynağın nemalandırılmadığını, sigortaya aktarılmadığını dile getiren Şahali, aynı şekilde 35 milyonluk kaynaktan ve gelirlerinden sigortanın mahrum bırakıldığını savundu.
Tarımda enflasyonun yüzde 300 saptandığını söyleyen Şahali, bütçenin yüzde 50 artırıldığını dün verilen sözün bugün için geçerliliği olmadığını belirtti.
Şahali, “Güvence kapsamının genişletileceğine ilişkin sözler balondur” dedi.
Fonun tarımsal tazminat kabiliyeti olmadığını savunan Şahali, gerekli kaynaklar yerine konulsa dahi kuraklık tazminatının ödenmesi için yeterli kaynak sağlanamayacağını iddia etti.
Şahali, kurumun korunup güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Konuşmacıları yanıtlayan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, fonun ülke ve üretici için önemli olduğunu, sahip çıkılması gerektiğini belirtti.
Oğuz, fonun kapsamı anlamında geliştirmeler yapıldığını, son dönemde de yaş meyve sebze ile ilgili çalışmaların yapılmakta olduğunu söyledi.
Her bakanın üzerine bir şeyler koymaya çalıştığını dile getiren Oğuz, maliyetler arttıkça tarıma desteğin artırıldığını, hiçbir şey yapılmamış gibi gösterilmesinin doğru olmadığını söyledi.
Başıboş köpekler konusunun fon kapsamında olmadığını söyleyen Oğuz, hastalıklarla mücadelenin ödemelerinin günü gününe yapıldığını ifade etti.
Oğuz, başka yasalarda yapılmayanların sonucunda olumsuzluğun tarım sigortasına yansıdığını kaydetti.
Bu konuda da neler yapılabileceğinin çalışıldığını söyleyen Oğuz, yasalarda ne yapılacağının yazıldığını, uygulamanın yapılamadığını ve yaşananların vicdanları sızlattığını dile getirdi.
Oğuz, fonun gelir kaybının azaltıldığını, Maliye Bakanlığı’ndan alacağı bulunduğunu, kuraklık, dolu ve don zararı ilgili teknik çalışmaların ve tespitlerin yapıldığını, alacağın alınmasıyla ödemenin yapılması konusunun görüşülmekte olduğunu belirtti.
Personelle ilgili eksikliğin devam ettiğini dile getiren Oğuz, mühendis alımına yönelik çalışıldığını kaydetti.
Oğuz, eldeki imkanlar çerçevesinde tarımın devam etmesi için çalıştıklarını, “hükümet bir şey yapmadı” demenin haksızlık olduğunu söyledi.
-“Doğrudan gelir ve küçükbaş hayvan desteğinin yarın veya en geç Çarşamba günü ödenecek”
Hayvancılar Birliği ile protokol imzalandığı ve 15 Haziran’da küçükbaş desteği ödeneceğinin söylendiğini, prosedürlerin sürmesi nedeniyle ödemenin yapılamadığını belirten Oğuz, şu anda prosedürün devam ettiğini, doğrudan gelir ve küçükbaş hayvan desteğinin yarın veya en geç Çarşamba günü ödeneceğini kaydetti. TAK
