KKTC’de erken genel seçimde oy verme işlemi başladı.
203 bin 792 kayıtlı seçmenin bulunduğu KKTC’de, Cumhuriyet Meclisi’nde görev yapacak 50 milletvekilini belirlemek üzere, 6 ilçede 763 sandık kuruldu.
Sandık kurullarında 2 bin 289 kişi görev yapıyor.
Seçmenler, “Mühür”, “Mühür ve Tercih”, “Karma” olmak üzere 3 farklı şekilde oy kullanabiliyor. Bu seçimde, 69×49 cm boyutlarındaki oy pusulaları renkli değil, siyah beyaz basıldı.
Sandık alanlarında Covid-19’la ilgili gerekli önlemler alındı, seçmenlere eldiven de veriliyor.
Oy pusulasındaki sıraya göre, Ulusal Birlik Partisi (UBP), Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP), Demokrat Parti (DP), Toplumcu Kurtuluş Partisi -Yeni Güçler (TKP-YG), Bağımsızlık Yolu, Yeniden Doğuş Partisi (YDP), Halkın Partisi (HP) ve Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) olmak üzere seçime 8 siyasi parti 400 adayla seçime katılıyor.
Saat 08.00’de başlayan oy verme işlemi 18.00’de sona erecek ve oy sayımı başlayacak. Saat 19.00’a kadar radyo ve televizyonlarla her türlü yayın organı tarafından, seçim ve sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılması yasak olacak.
Seçim günü, sandık alanları içerisinde veya civarında herhangi bir kişi tarafından aday ve/veya siyasi parti ambleminin veya işaretinin taşınması veya aday veya siyasi partinin propagandasını yapan renkleri çağrıştıran herhangi bir giysi ve/veya emtia ve/veya maske kullanılması yasak.
YSK, yasa gereğince, oy verme gününde uyulması gereken diğer yasaklara da işaret ederek, alkollü içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit alkollü içki satılması, verilmesi ve içilmesinin yasak olduğunu vurguladı.
Bütün umumi eğlence yerlerinin oy verme süresince kapalı kalacağı, eğlence yeri niteliğine haiz lokantalarda yalnız yemek verilebileceği ayrıca emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimsenin, köy, kasaba ve şehirlerde silâh taşıyamayacağı belirtildi.
EN FAZLA SEÇMEN LEFKOŞA İLÇESİNDE
İlçelerin çıkaracağı milletvekili sayısı, nüfusa göre yeniden hesaplanarak Lefkoşa’da 16, Gazimağusa’da 13, Girne’de 11, İskele’de 5, Güzelyurt’ta 3 ve Lefke’de 2 olarak belirlendi.
203 bin 792 seçmenin ilçelere göre dağılımı ise, Lefkoşa’da 65 bin 428, Gazimağusa’da 51 bin 149, Girne’de 44 bin 684, Güzelyurt’ta 15 bin 42, İskele’de 20 bin 550, Lefke’de 6 bin 639 şeklinde.
6 ilçeye kurulacak 763 sandıktan 231’i Lefkoşa’da, 196’sı Gazimağusa’da, 164’ü Girne’de, 55’i Güzelyurt’ta, 87’si İskele’de ve 30’u Lefke’de.
İlçe seçim kurulları tarafından eğitim de verilen sandık kurulu üyelerinin tümü aşılı kişilerden oluşuyor. 2 bin 289 sandık görevlisinin yanı sıra siyasi partiler de sandıklar için 2 bin 345 kişi görevlendirdi.
MÜHÜR: BİR DEFA ‘EVET’ MÜHRÜ BASMAK YETERLİ…
Oylar, “Mühür”, “Mühür ve Tercih”, “Karma” olarak 3 farklı şekilde kullanılıyor.
Mühürde seçmenler destelemek istedikleri partinin ambleminin altındaki karenin içine bir defa “evet” mührü basacak. Her mühürle o partinin 50 milletvekili adayına 1 oy gidecek.
Mührün bulaştığı oy pusulası geçersiz sayılacak. Bulaş olmaması için seçmenlerin mührü ilk önce seçim kabinde bulunan emici kağıda basması önem arz ediyor.
MÜHÜR VE TERCİH: İLÇEDEKİ ADAYLARIN YARISI KADAR TERCİH YAPMA ŞARTI VAR
Mühür ve tercih kullanacak seçmenler mühür vurdukları partinin 50 adayı arasında kalemle tercih yapılabilecek.
Her ilçeden aday tercih etme zorunluluğu olmayacak ancak tercih yapılacak ilçedeki adayların yarısı kadar tercih yapma şartı var.
Lefkoşa’da 16, Gazimağusa’da 13, Girne’de 11, Güzelyurt’ta 3, İskele’de 5, Lefke’de 2 aday olduğundan seçmenlerin Lefkoşa’da 8; Gazimağusa’da 6; Girne’de 5; Güzelyurt’ta 1; İskele’de 2; Lefke’de 1 tercih yapma hakkı var.
Söz konusu sayılardan daha az veya daha çok tercih yapılması halinde tercihler geçersiz sayılacak. Herhangi bir ilçede hatalı tercih yapılırsa sadece o ilçedeki tercihler geçersiz olacak. Her ilçede tercihler hatalı yapılsa da mühür geçerli sayılacak.
Tercihler, oy olmadığından sadece adayların parti içi sıralamasını etkileyecek, partilerin aldığı oy miktarına veya kaç milletvekili çıkaracağına etki etmeyecek.
KARMA: KURAL, EN AZ 23, EN FAZLA 50 ADAYA OY VERMEK
Karmada mühür kullanılmayacak. Kalemle oy pusulasındaki adaylar arasında seçim yapılacak. Kural, en az 23 en fazla 50 adaya oy vermek. Oyların en az iki parti veya bir parti ve bir bağımsız arasında paylaştırılması gerekiyor.
Her ilçede oy kullanma zorunluluğu yok ancak oy kullanılacak ilçede oylar karışık kullanılmalı ve en az aday sayısının yarısı kadar adaya oy verilmeli veya en fazla o ilçedeki aday sayısı kadar adaya karışık şekilde oy kullanılmalı.
Lefkoşa en az 8 en fazla 16; Gazimağusa’da en az 6 en fazla 13; Girne’de en az 5 en çok 11; Güzleyurt’ta en az 1 en çok 3; İskele’de en 2 en fazla 5; Lefke’de en az 1 en çok 2 adaya oy verilebilecek.
Bir ilçede bu sayılarda belirtilen en az aday sayısından az veya en fazla aday sayısından fazla adaya oy verilirse o ilçenin karma oyları geçersiz kabul edilecek.
Eğer oy kullanılan tüm ilçelerdeki geçerli karma oy sayısı 23’ün altına düşerse tüm karma oy pusulası geçersiz addedilecek. Eğer hatalı karma oyların haricindeki geçerli karma oyların toplamı 23’ün üzerinde 50 veya 50’den az ise oy pusulası geçerli olacak.
Hata payını en aza indirmek için karma oy kullanımında minimum olarak belirtilen 23’ün üzerinde adaya oy verilmesi gerekiyor.
SEÇMENDEN ADAPASS VEYA COVİD-19 TEST SONUCU TALEP EDİLMEYECEK
Oy vermek için sandığa gidecek seçmenlerden AdaPass veya Covid-19 test sonucu talep edilmeyecek. Seçmenlerin Covid-19 kurallarına uyması, maske takması zorunlu olacak. Ayrıca seçmenlere, seçim kabinine girmeden önce eldiven de verilecek. Sandıkların olduğu salonların havalandırılmasına dikkat edilecek; salonlarda dezenfektan da bulundurulacak.
TEMASLILAR OY VEREBİLECEK
Covid-19 salgını nedeniyle “temaslı” olan seçmenler de oy kullanabilecek. Covid-19 testi pozitif olanların ise sandık alanına gelmesi yasak olacak.
Sağlık Bakanlığı pozitif kişilerle ilgili listeyi seçimden önce YSK’ya bildirecek, liste ilçe seçim kurulları aracılığıyla sandık kurullarına aktarılacak. Covid-19 testi pozitif seçmenin sandık alanına gelmesi halinde seçmen polis denetimde alandan uzaklaştırılacak.
POZİTİF LİSTESİNDE OLAN ANCAK NEGATİF PCR SONUCU İBRAZ EDEN SEÇMENLER İÇİN İLÇE SEÇİM KURULU ARANACAK
Pozitif kişiler listesinde olduğu halde son 24 saat içinde yapılmış negatif PCR sonucu ibraz eden seçmen olması halinde sandık kurulu ilgili ilçe seçim kuruluna ulaşacak. Sandık kurulu üyeleri, ilçe seçim kuruluna danışmadan bu konuda herhangi bir karar veremeyecek.
İLK ÖNCE PARTİLERİN OYLARI HESAPLANACAK
Seçim gününde Yüksek Seçim Kurulu, ilçe seçim kurulları ile WhatsApp ve sabit telefon hatları üzerinde iletişim kuracak.
Sandıklar kapandıktan sonra ilk önce partilerin oyları hesaplanacak; yüzde 5 barajını geçip geçmedikleri belirlenecek. Hangi milletvekilinin Cumhuriyet Meclisi’ne girmeye hak kazanacağını mühürle karmadan aldığı oylarla tercihler belirleyecek. Resmi sonuçların açıklanmasının 24 saatten uzun sürmesi öngörülüyor.
KİM NEREDE OY KULLANACAK?
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, oyunu saat 12.00’de Şehit Tuncer İlkokulu’nda 145 numaralı sandıkta oy kullanacak.
Cumhuriyet Meclis Başkanı Önder Sennaroğlu, Büyükkonuk İlkokulu 3 numaralı sandıkta saat 10.30’da; Başbakan, UBP Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu’nun Şehit Tuncer İlkokulu 150 numaralı sandıkta saat 10.00’da oyunu kullanacak.
İkinci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın Girne 19 Mayıs Maarif Koleji’nde saat 11.00’de; Üçüncü Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun Polat Paşa İlkokulu’nda 41 numaralı sandıkta saat 12.00’de oyunu kullanacağı açıklanırken; Dördüncü Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın kayıtlı olduğu sandık ise Şehit Ertuğrul İlkokulu olarak bildirildi. Ancak Dördüncü Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın ne saat oy kullanacağı öğrenilemedi. Alınan bilgiye göre YSK Başkanı Narin Ferdi Şefik Şehit Tuncer İlkokulu’nda 143 numaralı sandıkta saat 12.00’de; CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman Gönyeli İlkokulu’nda 70 numaralı sandıkta saat 11.00’de; DP Genel Başkanı Fikri Ataoğlu, Namık Kemal Lisesi 30 numaralı sandıkta saat 09.00’da; HP Genel Başkanı Kudret Özersay Beylerbeyi Köy Anaokulu Binası 75 numaralı sandıkta saat 10.30’da oyunu kullanacak.
YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı 9 Eylül İlkokulu 193 numaralı sandıkta saat 10.30’da; TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit 9 Eylül İlkokulu 199 numaralı sandıkta saat 11.00’de; TKP Yeni Güçler Genel Başkanı Mehmet Çakıcı Şehit Hüseyin Ruso Ortaokulu’nda 168 numaralı sandıkta saat 10.30’da; Bağımsızlık Yolu Genel Sekreter Yardımcısı Münür Rahvancıoğlu Alayköy İlkokulu 8 numaralı sandıkta saat 10.30’da oy kullanacak.